Wspierać życie, zostawiając je jednak w swobodzie, by samo się rozwinęło.
To jest właśnie podstawowe zadanie nauczyciela. – Dr Maria Montessori

WYBÓR ZABAWEK

Kiedy wybieracie zabawkę dla dziecka wyobraźcie sobie, co ono będzie z nią robiło. Czy będzie ona zachęcała do działania, które ma jakiś cel? Podejmowanie decyzji? Wyobrażanie sobie? Jak długo moje dziecko będzie bawiło się tą zabawką? Czy będzie ona zachęcała moje dziecko do odkrywania, spędzania razem z tą zabawką czasu? Jest wiele pięknych drewnianych czy materiałowych zabawek dostępnych dla dzieci, ale bardzo często brakuje zabawek, które pozwalałyby dziecku osiągnąć jakiś cel. Zabawki, dzięki którym dziecko podczas pracy z nimi osiąga jakiś cel wzmacniają jego wyobraźnię.

Wyobraźnia jest wspaniałym narzędziem człowieka, ale nie może ona zostać stworzona samoczynnie (z niczego). Kreatywna wyobraźnia ma swoje źródło i jest bezpośrednio związana z doświadczeniami zmysłowymi w rzeczywistym świecie. Bogata wyobraźnia uzdalnia do znalezienia rozwiązania (np. ułożenia puzzli) i pracy skierowanej na osiągniecie celu. Im więcej dziecko posiada doświadczeń w pracy z prawdziwymi zadaniami, które mają jakiś cel, tym bardziej jego wyobraźnia staje się użyteczna, twórcza i efektywna.

Dziecko może rozwijać się tylko poprzez doświadczanie swojego środowiska.
Takie doświadczanie nazywamy „pracą”. – Dr Maria Montessori

RODZICE I DZIECI PRACUJĄCY RAZEM

Praktyczne życie daje wartościowe możliwości dla rodziców i dzieci na spędzanie razem wolnego czasu. My rodzice często życzymy sobie dla własnego usprawiedliwienia, żeby mieć więcej czasu dla naszych dzieci i wykorzystywać własne ręce w spokojnej i zaszczytnej tradycyjnej pracy, jaką wykonuje artysta czy zajmujący się domem. Wielu z nas ma pewne talenty, którymi może się podzielić albo chciałby dalej rozwijać – gotowanie, praca w ogrodzie, szycie, zajmowanie się stolarką, tworzenie muzyki. Pół godzinki tygodniowo spędzonej razem z dzieckiem właśnie w taki sposób to bardzo dobry początek. Taka współpraca może przynieść wielkie korzyści dla nas, dla naszych dzieci i dla naszej wspólnej relacji.

Wszystkie działania związane z troszczeniem się o siebie i o otoczenie, takie jak ubieranie, przygotowywanie jedzenia, nakrywanie do stołu, wycieranie podłogi, mycie naczyń, ścieranie kurzu itd. to zajęcia, które należą do kategorii, którą dr Montessori nazwała Praktyczne Życie i są właściwie zadaniami, które dorośli najmniej lubią. Natomiast dzieci w wieku od roku do 4 lat kochają te zajęcia i są zachwycone, kiedy mogą brać w nich udział. -Dr Silvana Montanaro

UCZESTNICTWO W ŻYCIU RODZINNYM

Istoty ludzkie od wieków chcą porozumiewać się ze sobą, stawiać sobie wyzwania, wykonywać dobrą pracę i wnosić coś do społeczeństwa. Taka jest właśnie ludzka natura.

To pragnienie jest szczególnie silne w czasie, kiedy dziecko obserwuje wszystkie rodzaje ważnych działań, jakie toczą się wokół niego i w końcu opanuje umysłowe i psychiczne umiejętności wstawania, chodzenia, posługiwania się swoimi rękami i udział w prawdziwych pracach.

Dziecko uczy się opanowania i rozwija swój zdrowy wizerunek, jeśli praca jest prawdziwa – mycie owoców i warzyw, nakrywanie lub ścieranie ze stołu, zmywanie, podlewanie kwiatów, nawadnianie ogrodu, sortowanie, składanie i sprzątanie prania, zamiatanie, odkurzanie, pomaganie w ogrodzie czy wykonywanie każdego codziennego zajęcia w swojej rodzinie.
Rodzinna praca, znana jako Praktyczne Życie w szkole Montessori jest jedną z najważniejszych dziedzin nauczania metodą Montessori dzieci w każdym wieku. Pozwalając dziecku na udział w życiu, które kręci się wokół niego okazujemy mu wielki szacunek i wiarę w jego możliwości. Pomaga mu to czuć się ważnym dla siebie i dla wszystkich, którzy go otaczają. Dziecko czuje się potrzebne.

Możemy to zrozumieć, jeśli porównamy nasze uczucia dla gościa, którego zaprosiliśmy na obiad w dwóch różnych sytuacjach, siedzącego i oczekującego na posiłek i zaproszonego do naszej kuchni do rozmowy i uśmiechu w trakcie wspólnego przygotowywania posiłku. W pierwszym przypadku nasz gość jest oddzielony, a nasza relacja formalna. W drugim przypadku dzielimy z nim nasze życie i nasze stosunki są bliskie – prawdziwa przyjaźń.

PRZYGOTOWANIE RODZICÓW

Badania wykazują, że wymiar i jakość opieki, jaką mamy zapewniają swoim dzieciom są silnie uwarunkowane sposobem, w jaki spędzają oni wspólnie czas podczas pierwszych dni po porodzie. – Dr Silvana Montanaro, Lekarz Medycyny

Podczas pierwszego roku życia całym światem dla niemowlęcia jest jego rodzina. Kiedy para jest gotowa na pierwsze dziecko oznacza to, że ma ona zamiar wcielić się w tą najważniejszą rolę, jaka istnieje. Niesamowite i smutne jest, że dorośli poświęcają o wiele więcej czasu i energii na przygotowanie własnej kariery, budowanie domu, lub inne starania, niż na przygotowanie się do bycia rodzicami, chociaż jest to zadanie dużo bardziej wymagające i długofalowe. Najlepiej więc zacząć uczyć się, co oznacza bycie dobrymi rodzicami na długo wcześniej zanim narodzi się dziecko.

Moją pierwszą odpowiedzią na pomysły zawarte w zaleceniach Montessori na czas od narodzenia do trzeciego roku życia była naturalna obrona naszego sposoby wychowywania dzieci. W końcu „okazały się one w porządku”. Jednak widząc cudowne rezultaty osiągane w wielu domach wykorzystujących pomysły tutaj zamieszczone można zauważyć, że rzeczywiście istnieją lepsze pomysły na ten pierwszy okres życia, dlatego jesteśmy szczęśliwi, że możemy przekazać te informacje.

Pierwsze minuty i godziny są najbardziej wrażliwymi momentami dla dziecka i rodziców. Jest to czas, kiedy budzi się naturalny instynkt rodzicielski, zaczyna się więź. Dziecko zaczyna wtedy rozwijać w sobie zaufanie do ludzi, którzy je otaczają oraz poczucie, że nasz świat jest na tyle radosnym miejscem, by chcieć w nim przebywać. Jednym z najważniejszych elementów w otoczeniu niemowlęcia jest kochający i mądry rodzic. Żaden przedmiot nie jest w stanie zastąpić czasu i uwagi podczas tych pierwszych miesięcy i lat.

Dzieci, które mają swobodę poruszania się mogą podążać za własnymi pomysłami i zainteresowaniami. Doświadczenie wielokrotnego przyglądania się przedmiotowi, sięgania po niego i odkrywania go za pomocą rąk i ust prowadzi do pokrzepiającego poczucia, że kiedy czegoś pragniemy możemy ruszyć się i osiągnąć dany cel. W ten sposób zdrowo rozwija się poczucie własnego „ja” osoby, która zdolna jest prawidłowo radzić sobie z codziennymi problemami.
Wiara w siebie jest wewnętrznym poczuciem, że jestem zdolny, by polegać na własnych umiejętnościach. Jest ona budowana dzięki aktywnej pracy z otoczeniem możliwej dzięki swobodzie ruchu. Jest to poczucie wewnętrznej siły, by rozwiązywać problemy, które pozostaje w człowieku na zawsze. W przyszłości zmieni się cel. Przejdzie on przykładowo od sięgania po interesujące obiekty (jak kolorowa piłka) do odrabiania lekcji, jednak podłoże psychologiczne pozostanie takie samo: coś cię interesuje, potrzebujesz więc podjąć jakieś działania, by zaspokoić to zainteresowanie, a następnie jesteś zadowolony, że posiadasz zdolności, aby to zrobić.
Aktywne ruchy w pierwszych miesiącach życia zapewniają całościowe doświadczenie dla umysłu i ciała, z którego rodzi się wiara w siebie. Dzięki niej możliwe jest stawianie czoła wszystkim wyzwaniom życia. – Dr Silvana Montanaro, Lekarz Medycyny, Trenerka nauczycieli Montessori (od 0 do 3 lat)

ROZWÓJ RUCHOWY

Mielinacja jest definiowana jako rozwój osłonek mielinowych wokół neurytu (aksonu). Osłonki mielinowe stanowią izolację, która wzmacnia właściwości transmisyjne neurytu oraz chroni impulsy przekazywane z mózgu do różnych mięśni ciała, co w rezultacie prowadzi do celowych i skoordynowanych ruchów. Nowonarodzone niemowlę jest zdolne jedynie do kontrolowania mięśni ust, gardła, jedzenia i komunikowania poprzez płacz. Pod koniec pierwszego roku zdarza się cud i dziecko potrafi sprawować kontrolę nad ruchami całego ciała. Nauczyło się ono łapać i puszczać przedmioty, kopać, czołgać się i raczkować, siadać uwalniając ręce do odkrywania nowych doświadczeń, i jest zwykle na najlepszej drodze do wstawania i chodzenia!

Wieszak na mobile (przewieszki). Dostępny z katalogu firmy Michael Olaf

Jest to proces działający w dwóch kierunkach. Mielinacja uzdalnia do ruchu, ale również ruch wzmaga tworzenie osłonek mielinowych więc im więcej pozwolimy naszemu dziecku na ruch tym bardziej będziemy wspierali jego rozwój. Dziecko w naturalny sposób angażuje się w tę istotną pracę, co przynosi mu dużo radości. Częstym powodem niezadowolenia i płaczu jest natomiast złość dziecka z niemożności poruszania się. Obecnie istnieje wiele nowoczesnych wynalazków, które w jakiś sposób blokują lub utrudniają naturalny rozwój ruchowy. Dlatego musimy ciągle upewniać się, że nasze dziecko spędza tak wiele czasu jak to tylko możliwe w sytuacjach, w których może ono poruszać każdą częścią swojego ciała.

Długo nie publikowaliśmy żadnych nowych wiadomości na stronie, ale pierwszy miesiąc z Janem minął bardzo szybko i ciężko nam pisać coś z tak krótkiej perspektywy. Nie próżnowaliśmy jednak przez ten czas!

The Joyful Child, czyli Radosne Dziecko

Po kontakcie z autorką Susan Stephenson pracowaliśmy bardzo intesywnie nad tłumaczeniem na język polski jednej z najbardziej znanych na świecie publikacji przedstawiających Metodę Montessori, czyli The Joyful Child. Jest to katalog produktów dla dzieci w wieku od narodzenia do lat trzech, który oprócz świetnych pomysłów na porządne prezenty dla naszych pociech zawiera również bardzo trafne streszczenie Metody Montessori dla rodziców dzieci w tym wieku napisane przez wieloletnią nauczycielkę i trenerkę metody Montessori Susan Stephenson. Więcej na temat The Joyful Child oraz Susan Stephenson w języku angielskim możecie znaleźć na stronie www.michaelolaf.com.

Wersja polska The Joyful Child nosi tytuł Radosne Dziecko i możecie ją ściągnąć za darmo bezpośrednio z naszej strony zatytułowanej właśnie Radosne Dziecko. Wersja polska nie posiada tłumaczenia produtków zawartych w The Joyful Child. Możecie w niej jednak znaleźć 40 stron ukazujących esencję Metody Montessori do zastosowania od narodzenia do lat trzech. Jesteśmy również w trakcie przygotowania tłumaczenia wszystkich produktów, tak aby polska wersja Radosnego Dziecka wyglądała dokładnie tak samo, jak jej angielski odpowiednik. Prosimy Was o cierpliwość.

Pozdrawiamy serdecznie i życzymy miłej lektury!

Każde dziecko przychodzące na świat jest znakiem,
że Bóg jeszcze nie zwątpił w ludzkość. – Rabindranath Tagore, Laureat Literackiej Nagrody Nobla (1913), indyjski poeta, pedagog popierający Metodę Montessori

Pierwszy Rok – Zmysły

Obecnie bardzo niewiele możemy powiedzieć o tym, czego doświadcza dziecko podczas tych dziewięciu miesięcy w łonie matki, co ono odczuwa, jakie ma uczucia, co myśli, i co rozumie. Wiemy jednak, że odpowiada ono na głosy, dźwięki i muzykę. Dlatego codzienne spędzanie chwili czasu na mówieniu i śpiewaniu do niego czy słuchaniu pięknej muzyki jest tym, co możemy mu zaoferować najlepszego.

Praca dziecka jest niezwykle ważna od pierwszego dnia. Dzieci uczą się nieustannie.

Naukowcy studiujący mechanizmy przyswajania mowy i języka potwierdzają, iż proces uczenia się własnego języka ojczystego rozpoczyna się już w łonie matki. Rodzice, którzy będąc w ciąży uczą się piosenek i śpiewają je swoim dzieciom, odkrywają, że te piosenki uspokajają ich niemowlę po narodzeniu.

W 1995 roku w Matsumoto w Japonii, spotkałam się z Panem Shinnichi Suzuki (zm. 1998 r.), twórcą Rozwoju Uzdolnień Metodą Suzuki (tzw. Metoda Języka Ojczystego), aby porozmawiać na temat otoczenia dla dzieci. Stworzenie relacji miłości pomiędzy dorosłym i dzieckiem, ofiarowanie dziecku radości z osiągnięć i rozwijanych talentów, a poprzez zaspokajanie potrzeb dzieci wspomaganie tworzenia społeczeństwa opartego bardziej na pokoju jest celem zarówno dla Montessori, jak i dla Suzuki. Omówiliśmy wspólnie najlepsze sposoby wspierania dzieci i zgodziliśmy się, że nasza praca musi zaczynać się już przed narodzeniem, kiedy dziecko jest jeszcze w łonie matki.

Skóra, pierwszy i najważniejszy organ zmysłu, jest całkowicie rozwinięta po siedmiu, ośmiu tygodniach od poczęcia. Około drugiego miesiąca ciąży organ węchu jest gotowy, by funkcjonować poprawnie. Organ smaku zaczyna być aktywny w trzecim miesiącu. Ucho kończy swój rozwój fizyczny pomiędzy drugim a piątym miesiącem od poczęcia.
Możliwe jest, że płód potrafi absorbować charakterystyczny rytm języka swojej matki. W pewnym sensie płód nieustannie pracuje, ucząc się języka. – Silvana Montanaro Doktor Medycyny, Psychiatra, Trenerka nauczycieli Montessori