Etapy rozwoju-etap II: od lat 6 do lat 12

W drugim etapie rozwoju dzieci znacznie chętniej współpracują ze sobą nad różnego rodzaju projektami. Zdjęcie pochodzi ze strony www.montessori-ami.org

Kontynuując omawianie etapów rozwoju według Marii Montessori przechodzimy do etapu drugiego, czyli okresu życia dziecka od lat 6 do lat 12.

Drugi etap rozwoju to czas dzieciństwa. Właściwości chłonącego umysłu, które dominowały do 6 roku życia zostają zastąpione przez umysł świadomy. Uczenie się przebiega teraz wolniej i spokojniej. Dzieci w drugim etapie rozwoju rzadziej powtarzają wielokrotnie daną czynność chyba,  że w kolejnych powtórzeniach coś się zmienia.

Rozwój społeczny

W drugiej fazie rozwoju dzieci powoli zaczynają interesować się współpracą z innymi w ich otoczeniu i uczą się, jak robić to prawidłowo. Coraz częściej wybierają wspólną pracę nad projektami z dziećmi, które wykazują podobne zainteresowania. Około 11 lub 12 roku życia większość woli pracować z innymi niż indywidualnie.

Wraz z rozwojem dzieci powiększają ilość znanych im osób i interesują się osobami z najbliższego otoczenia a także rozwijają bardziej globalną świadomość. W klasach Montessori wykorzystuje się tę szczególną wrażliwość dziecka na rozwój społeczny zapewniając mu szeroki wachlarz możliwości odkrywania własnej kultury, a także innych kultur poprzez projekty z zakresu historii, geografii, języków, nauk ścisłych, muzyki i sztuki.

Potrzeba uporządkowania w sprawach Moralnych

Od 6 roku życia dzieci zaczynają interesować się moralnością chcąc poznać co jest dobre, a co złe. Potrzeba im wtedy uporządkowania w sprawach moralnych. Następuje zastąpienie potrzeby porządku fizycznego z etapu pierwszego na szczególny rodzaj silnego poczucia porządku moralnego. Dzieci potrzebują wtedy dobrych autorytetów, by poznawać odpowiednie wartości.

Rozwój wyobraźni i myślenia abstrakcyjnego

Drugi etap rozwoju to również okres wrażliwy na wyobraźnię, na odkrywanie możliwości w realnych doświadczeniach. Program Montessori dla szkół podstawowych rozpoczyna się od przedstawienia Pięciu Wielkich Lekcji Marii Montessori, które pokazują całościową wizję wiedzy wprowadzając zagadnienia z różnych dziedzin. Są one tak pomyślane, by rozbudzić w dzieciach wyobraźnię, a tym samym zapoczątkować odkrywanie różnych tematów w sposób coraz bardziej dogłębny. Lekcje te ukazują, że wszechświat nie jest miejscem, gdzie rzeczy dzieją się przypadkiem, lub czymś co ‘po prostu się pojawiło’, ale jest to miejsce, gdzie każdy atom, materiał, gatunek czy wydarzenie mają swoją specyficzną funkcję i udział w całościowym rozwoju. Dr Maria Montessori chciała, by dzieci zrozumiały, jak wiele ludzie zawdzięczają temu wszystkiemu, co istnieje we wszechświecie, i że bez tego wszystkiego nasze życie nie mogłoby się rozwinąć.

Program Montessori dla dzieci w wieku od lat 6 do lat 12

Program nauczania Montessori dla dzieci w wieku od 6-9 lat bazuje świetnie na naturalnym entuzjazmie dziecka do nauki wprowadzając dziecko w podstawowe umiejętności, które przydadzą się w dalszym etapie nauki.

Program Montessori dla dzieci w wieku od 9 do 12 lat kładzie nacisk nie tylko na przyswojenie wiedzy, ale przede wszystkim inspiruje dzieci do myślenia i zadawania pytań, poszukiwania odpowiedzi.

Nauka oparta jest na projektach, nad którymi dzieci pracują w małych grupach. Lekcje udzielane przez nauczyciela Montessori zachęcają dzieci do konkretnych czynności, które wspierają umiejętności wnioskowania, myślenia i uczą sztuki życia. 

Dzieci w tym wieku mają niezwykłą chęć zrozumienia rzeczy dziejących się we wszechświecie oraz chcą odkryć swoje miejsce w tym wszystkim. Dzieci poznają więc geografię, biologię, historię, język, wszystkie dziedziny matematyki, chemię, fizykę, muzykę i sztukę. Poznawanie każdej z dziedzin wspierane jest przez wycieczki do bibliotek, planetarium, ogrodów botanicznych, fabryk, szpitali, ośrodków naukowych itd. Takie podejście umożliwia rozwinięcie w dziecku poczucia łączności z twórczością i wydarzeniami całej ludzkości i wywołuje w nim naturalną chęć uczestniczenia w życiu. Dzieci chcą mieć własny wkład w rozwój świata w jakim żyją. 

O czym warto pamiętać

Możesz wspierać swoje dziecko w tym drugim etapie rozwoju poprzez:

• pokazywanie własnym życiem, jak wygląda twoja przyjaźń z drugim człowiekiem i jak nawiązujesz kontakty z innymi
• zaakceptowanie tempa uczenia się twojego dziecka; twoja akceptacja stwarza możliwość samoakceptacji u dziecka
• umiejętne wspieranie w czasie problemów społecznych i zachęcanie dziecka do rozwiązania ich samodzielnie
• zaakceptowanie, że my jako rodzice nie jesteśmy już w ścisłym centrum zainteresowania dziecka
• bycie modelem w sprawach moralnych, czyli postępowanie w sposób dobry, sprawiedliwy, tak by dziecko mogło poznać, co jest dobre, a co złe dzięki obserwacji ludzi sobie najbliższych, a nie poprzez upomnienia
• otaczanie twojego dziecka wartościowymi ludźmi z otoczenia
• zapewnianie jak największej liczby możliwości uczenia się na konkretnych doświadczeniach, by dziecko mogło w swoim czasie i tempie przechodzić w etap myślenia bardziej abstrakcyjnego
• wspieranie niezależności i dawanie możliwości bycia odpowiedzialnym we wszystkich dziedzinach, w których dziecko jest w stanie sobie poradzić

Inne artykuły z cyklu Etapy rozwoju według Marii Montessori:

1. Wprowadzenie do Etapów rozwoju 
2. Etapy rozwoju – etap I: od narodzenia do lat 6