Historia Katechezy Dobrego Pasterza

Dobry Pasterz

Maria Montessori w Barcelonie

Początki Katechezy Dobrego Pasterza sięgają roku 1916. W tym roku Anna Maccheroni, bliska współpracownica Marii Montessori była uczestnikiem na konferencji w Montserrat. W tamtych czasach dzieci były przygotowywane do Pierwszej Komunii Św., kiedy miały ok. 11-12 lat. Montessori i Maccheroni miały nadzieję, że uda się przekonać zgromadzonych na tej konferencji, by obniżyć wiek, w którym dzieci będą mogły przystąpić do I Komunii Św. do ok. 3-4-5 lat. Zgoda taka zapadła.

W przedszkolu Montessori dla dzieci 3-6 lat w Barcelonie prowadzonej przez Maccheroni, Maccheroni razem z Montessori i współpracującym z nimi księdzem rozpoczynają pewien eksperyment w edukacji religijnej dzieci. Postanawiają stworzyć dla dzieci przygotowane otoczenie, jakby kościół dla dzieci, który jednak nie będzie jeszcze kościołem, ale raczej przedsionkiem kościoła, jak Atrium w starożytnej bazylice, gdzie katechumeni przygotowywali się do przyjęcia Chrztu. Montessori nazywa to pomieszczenie właśnie ATRIUM. Powstaje więc piękne otoczenie z witrażami do ziemi, niskimi krzesłami i meblami, o które dbają dzieci, a które ma za zadanie wprowadzenie ich w tajemnicę Boga. Woda święcona, którą dzieci mogą się przeżegnać jest na ich wysokości. Obrazki wiszą nisko i są zmieniane w zależności od okresu liturgicznego.

Montessori uważała, że edukacja religijna jest jakby wypełnieniem, kulminacją tego wszystkiego, czego dziecko uczy się w przedszkolu. Czynności i atmosfera atrium wypełniają najważniejszą wewnętrzną potrzebę dziecka, bycia bliżej Chrystusa, odkrywania jego miłości.

Jednym z projektów było również przygotowanie darów chleba i wina, od przygotowania ziemi pod zasiew pszenicy i zasadzenia winnych krzewów przez dzieci, poprzez obserwowanie ich wzrostu, kiedy dzieci bawiły się na zewnątrz, dbanie o to, co wyrosło, żniwa, czekanie na mąkę, z której zostały wypieczone hostie, a także na wino, by w końcu mogły zanieść te dary do ołtarza, by stały się one ciałem i krwią Jezusa Chrystusa, którego miały przyjąć pierwszy raz. To było niezwykłe wprowadzenie w tajemnicę Eucharystii.

W roku 1936 wybucha w Hiszpanii wojna domowa, edukacja religijna zostaje gromka tłumiona przez generała Franco, a Montessori ucieka do Indii. Brak szczególnych źródeł na temat Edukacji Religijnej Montessori (bo tak nazywano wtedy tego typu edukację religijną) w latach 1936 – 1954.

Sofia Cavalletti i Gianna Gobbi

Teraz przenosimy się już do Rzymu, do roku 1954, gdzie poznamy dwie ważne dla Katechezy Dobrego Pasterza osoby, czyli Sofię Cavalletti i Gianę Gobbi. Jedną z ważnych dla nas postaci jest również Adela Costa Gnocchi, nauczycielka Montessori, która prowadziła w Rzymie przedszkole Montessori, w którym przyjmowane były wszystkie dzieci, włączając w to dzieci niepełnosprawne. Jej szkoła nie miała żadnej konkretnej nazwy i dzięki temu mogła działać w czasie reżimu faszystowskiego, kiedy wszystkie szkoły Montessori zostały zamknięte. To właśnie Adela Costa Gnocchi rozpoznała jako pierwsza w Giannie Gobbi niezwykły dar do pracy z dziećmi i zachęciła ją, by wybrała ona raczej zagłębianie się w pedagogikę Montessori niż karierę akademicką. To była również Adela, która wprowadziła Sofię w 'świat dziecka’, oraz zapoznała Sofię z Gianną. Sofia znała się z Adelą dzięki swoim ciociom i odwiedzała czasem przedszkole Adeli.

Kilka lat później, kiedy Sofia skończyła już studia i pracowała razem z Eugenio Zolli (rabin Rzymu, który nawrócił się na katolicyzm – warto przeczytać jego książkę ’Byłem rabinem Rzymu’), Costa Gnocchi znów miała swój niezwykły wkład. Zdołała ona przekonać Sofię do udzielenia kilku lekcji z Biblii wnukowi swej przyjaciółki i dwóm jego kolegom. Sofia po raz pierwszy mogła doświadczyć tego niezwykłego związku, jaki istnieje pomiędzy dzieckiem i Bogiem. W tym samym roku Sofia spotkała Giannę i razem otworzyły one pierwsze Atrium, które mieściło się w domu Sofii przy Via degli Orsini 34 w Rzymie. Sofia nadal prowadzi tam 3 atria, a miejsce to stało się również ośrodkiem edukacyjnym Katechezy Dobrego Pasterza pod nazwą Centro di Catechesi.

Kolejne lata to czas, kiedy Sofia i Gianna eksperymentowały z różnymi materiałami i tematami, by znaleźć tę esencję, którą wszystkie dzieci uważały za istotną i która przyciągała ich uwagę i głęboko je pochłaniała. Materiały i tematy obok których dzieci przechodziły z obojętnością zostały odstawione, a pozostałe utworzyły podstawy Katechezy. W tym czasie ten program edukacji religijnej nie miał jakiejś konkretnej nazwy.

Kiedy Cavalletti po raz pierwszy odwiedziła Meksyk, by tam dać kurs dla pierwszych katechetów, jeden z biskupów nazwał te katechezy Katechezą Dobrego Pasterza i pomysł ten spodobał się Sofii. W ten sposób katechezy uzyskują nazwę, która używana jest do dziś.