Ziemia-Dziecko Świata, lata 6-12, rozdział 14

Globus to niezastąpione narzędzie w każdym domu

Ziemia

W szkole podstawowej prowadzonej według pedagogiki Marii Montessori nie ma takiego przedmiotu, który  byłby nauczany w oderwaniu od innych. Cała praca dziecka jest powiązana, a zainteresowanie i rozwijająca się pasja w jednej dziedzinie wiedzy stopniowo prowadzi go do całej reszty.

Nauczyciel nie narzuca określonej  pracy, ale raczej prowadzi dziecko indywidualnie lub pracuje z małą grupą w wykonywaniu badań odpowiadających zainteresowaniom dzieci, tworzeniu projektów oraz kończeniu ich i szukaniu sposobów na ich wdrażanie, publikowanie. Nauczyciel daje dzieciom podstawy wiedzy wielokrotnie, ale nigdy nie wie jak badania będą się rozwijały z każdym dzieckiem i każdą grupą dzieci w ciągu każdego roku. Jest to zachwycające zarówno dla nauczyciela jak i dla dzieci.

Od astronomii do geologii, Zadania kosmiczne

Dawno temu uczono nauk ścisłych w powiązaniu z wiedzą o ludzkim życiu. Zmieniło się to radykalnie wraz z odkryciem przez Kopernika, że Ziemia nie znajduje się w centrum wszechświata – nauka i religia idą swoimi oddzielnymi drogami. Przełom ten trwał do dzisiaj.  Obecnie pojawiło się podejście, które ponownie połączyło duchowe spojrzenie na życie z nauką. Pomóc możemy dzieciom dając im lekcje,  które pokazują, że:

1. Wszystkie reguły fizyki i chemii ( np. grawitacja) podążają według porządku wyznaczonego przez Boga, lub kreatywne siły.
2. Każdy element, zaczynając od najmniejszego atomu po osobę ludzką posiada ważną rolę, swoje miejsce w rozwoju życia, swoje kosmiczne zadanie. Wyrażenie kosmiczne zadanie jest bardzo często używane w szkole podstawowej. Kosmos jest przeciwieństwem chaosu i zakłada kilka rodzajów logicznego porządku rzeczywistości. Dzieci w tym wieku są zafascynowane próbami zrozumienia tego zjawiska.
   Maria Montessori wskazała, że  każdy element na świecie ma ważne zadanie do wykonania, zadanie, które wypełnia z własnej potrzeby i również  podążając dalej – wzmacnia potrzeby innych. Jako przykład podała małże. Wyciągają one węglan wapnia z mórz, aby budować swój ochronny pancerz, swój dom lub muszlę, a w tym samym czasie zmniejszają poziom tej substancji w wodach morskich. Jeśli poziom tego minerału byłby zbyt wysoki to mógłby zatruć całe życie na ziemi. Praca ta jest kosmicznym zadaniem małży.
   Kolejnym przykładem jest znana wszystkim mucha, która składa jaja na zdechłych stworzeniach, a jej potomstwo pożera tkanki, karmiąc siebie i jednocześnie pozbywając się ze środowiska zmarłych, których liczba w przeciwnym razie zwiększyłaby się prowadząc do zanieszczenia ziemi – to kosmiczne zadanie muchy.
   Artysta wypełnia wewnętrzny nakaz wyrażania uczuć w obrazach, uczuć, których nie potrafi wyrazić lepiej w inny sposób, pokazując piękno i/lub znaczenie czegoś dla innych czasem przez wiele pokoleń. To jest kosmiczne zadanie artysty. Wszyscy możemy odkryć różne kosmiczne zadania jeśli tylko spróbujemy.

Dzieci najpierw odkrywają kosmiczne zadanie  istot na Ziemi, które brały i biorą aktywny udział w procesie tworzenia warstw Ziemi. Następnie poznają sposób w jaki stworzenia odpowiadają na swoje własne potrzeby wzmacniając i wpływając równocześnie na potrzeby innych, a w końcu na potrzeby ludzi. W rezultacie tego procesu dziecko uświadamia sobie, że ma ono do odegrania ważną  rolę w życiu.

Od Ogółu do Szczegółu, Od Prostego do Złożonego

Podobnie jak we wszystkich dziedzinach programu szkoły podstawowej, Nauki o Ziemi – fizyka, chemia itd. rozpoczynają się od ogólnego przeglądu i podążają ku szczegółom. Dziecko uczy się jak funkcjonują galaktyki wszechświata , układy słoneczne, jak przebiegają procesy formowania się Ziemi, zmiany pór roku, powstawania naturalnych cudów świata, pogody, skał i minerałów, itd. Kiedy uczy się o odkryciach z przeszłości uczestniczy także w  obecnych odkryciach poprzez eksperymenty i badania we wszystkich dziedzinach.

W wieku sześciu lat rozpoczyna się nauka fizyki, chemii, geografii, i tak dalej; są one wprowadzane i nauczane aż do końca szkoły podstawowej, kiedy to dzieci mają 12 lat. Starsze dzieci często dają lekcje młodszym, a młodsze dzieci są mile widziane na lekcjach dla dzieci starszych. Każdego roku dziecko widzi coraz więcej pokrewieństw pomiędzy dziedzinami, ponieważ lekcje i eksperymenty są przeprowadzane nieustannie na wszystkich poziomach. Coroczne powtórki prowadzą do głębszego zrozumienia materiału, gdyż dziecko łączy swoje własne doświadczenia za każdym razem.

Dziecko w tym wieku jest bardzo zainteresowane  wykorzystywaniem swojej wyobraźni, dlatego oferujemy mu mitologię świata dzięki której ludzie tłumaczyli prawa naturalne. Rozwija ono swoje umiejętności językowe poprzez naukę oraz pisemne przedstawienie swojej pracy. Matematyka i geometria stają się żywymi narzędziami do pomiarów tych odkryć.

Sprzęt laboratoryjny

Dzieci mogą trzymać zapiski z gazet, z prac w danej dziedzinie na swój wybrany sposób. Naukowa metoda notowania eksperymentów podąża za tradycyjnym formatem: wybieranie eksperymentu, zbieranie materiałów, robienie kolejnych kroków, aby sprawdzić postawioną hipotezę, obserwacja i zanotowanie wyników.

Na zdjęciu wulkan Lanin, Patagonia, południowa Argentyna.

 Oś czasowa

Oś czasowa wykorzystywana jest we wszystkich dziedzinach podstawowego programu. Interesująca oś zawiera długi pas z materiału lub papieru. Na nim zaznaczone są lata w miliardach , milionach, tysiącach od momentu powstania Ziemi do dzisiaj.

Następnie należy wyliczyć od kiedy na ziemi pojawiły się rośliny i zwierzęta oraz pomalować tę część na osi na jeden kolor. Później zaznaczyć innym kolorem odcinek czasu, od kiedy pojawili się ludzie. To zadanie działa bardzo intensywnie na wyobraźnię tak u dzieci jak i dorosłych. Oś czasu może być wykonana dla wszystkich innych przedmiotów, śledząc historię naturalnego świata , rozwój kontynentów Ziemi, odkrycia różnych przedmiotów i tak dalej.

Sztuka

Sztuka odgrywa znaczną rolę w każdej dziedzinie nauki w szkole podstawowej. Tworzenie modeli, odgrywanie ról teatralnych, piosenki, prace graficzne itd. Istnieje ogromna liczba możliwości wprowadenie sztuki w codzienną pracę dzieci w szkole.

———————————————

Tekst ten pochodzi z katalogu Child of the World przetłumaczonego przez nas za zgodą autorki na język polski. W wersji polskiej nosi on tytuł Dziecko Świata. Autorką oryginalnego angielskiego tekstu jest Susan Stephenson. Więcej informacji na temat Child of the World oraz Susan Stephenson możecie znaleźć na stronie firmy Michael Olaf.