Ludzie, nauki społeczne – Dziecko Świata, lata 3-6, rozdział 8

People (Ludzie) autorstwa Petere Spiera. Szkoda, że książka ta nie została wydana jeszcze w języku polskim. Napisana i ilustrowana przez Holendra Petera Spiera opowiada o jedzeniu, ubieraniu się, językach, religiach, architekturze ludzi z różnych zakątków świata. Może znacię pozycję po polsku, która jest podobna do tej?

Geografia i Historia

Pani Montessori,
Pani, z miłości do dzieci, usilnie dąży, poprzez wielorakie instytucje, do uwydatniania w dzieciach tego, co jest w nich najlepsze. Mam nadzieję, że nauka ta będzie dostępna nie tylko dla dzieci z bogatych rodzin, ale również dla biednych dzieci. Bardzo trafnie zauważyła Pani, że aby osiągnąć pokój na świecie i walczyć przeciwko wojnie musimy zacząć od dzieci. Jeśli będą one wzrastać w swojej naturalnej niewinności, nie będziemy musieli walczyć, ani podejmować bezowocnych wymyślonych rozwiązań, ale będziemy dążyć od miłości do miłości i od pokoju do pokoju, aż ostatnie zakątki świata znajdą taki pokój i miłość, których wszystkie świadomie lub nieświadomie są głodne. — M. K. Gandhi, 1943

Dzisiaj nasz świat kurczy się, a my uczymy się w końcu szanować różnorodność – ekonomiczną, rasową, wszystkie jej rodzaje – aby przygotować dzieci do życia w prawdziwym świecie. Pragnienie Gandhi staje się faktem. Wzrasta również świadomość zaszczepienia w uczących się, jak ważną wartością jest pomoc innym ludziom. To ważny element w światopoglądzie dzieci, ale również w rozwoju ich troski o ludzi na całym świecie, ludzi ze wszystkich grup społecznych.

Nauka Geografii

Mieszkając w Stanach Zjednoczonych mamy szczęście żyć w tyglu kulturowym. Nawet rdzenni Amerykanie przybyli z innych krain. Taka lekcja geografii uczy nas, że główną różnicą pomiędzy nami jest to, kiedy przybyliśmy do naszego kraju i dlaczego.
Nauka geografii i historii koncentruje się wokół podstawowych potrzeb wszystkich ludzi, takich jak: jedzenie, mieszkanie, transport, ubranie oraz potrzeb umysłowych i duchowych takich jak: praca, zabawa, sztuka, religijność. Aby nauczyć dzieci podstawowej wiedzy z geografii i historii już od wczesnych lat prezentowane są im konkretne przykłady, historie i obrazy ludzi z całego świata. Pierwsze lekcje skupiają się wokół tego jak ludzie rozwijają swoją kulturę w miejscach zamieszkania. Jak i dlaczego ludzie z Północnego Koła Arktycznego żyją inaczej od tych, którzy żyją blisko równika? Takie podejście pozwala na zdrowe, nieoceniające, pozbawione etnocentryzmu i nacjonalizmu poznawanie ludzi z całego świata. Kluczem do nauki historii są doświadczenia jedzenia, muzyki oraz przedmiotów, obrazów i książek różnych kultur czy grup etnicznych. W późniejszych latach dzieci będą próbowały zrozumieć historię świata bazując na pierwszych wrażeniach, które wchłonęły we wczesnym dzieciństwie.

Globusy, Mapy i Flagi

Im dziecko ma łatwiejszy dostęp do globusa czy mapy, tym częściej będzie się do nich odnosiło i tym bardziej będzie uczyło się geografii w sposób bardzo prosty i przyjemny. Powinniśmy wprowadzać dziecku doświadczenia od wiedzy ogólnej ku bardziej szczegółowej – od całego świata do kontynentów, od krajów do regionów, później do miast i okolic.
Pamiętam jeden dzień, kiedy moja najstarsza córka, wtedy miała trzy lata i właśnie zaczęła chodzić do szkoły Montessori, obserwowała mnie wraz ze swoimi starszymi od siebie przyjaciółmi (sześć i osiem lat), kiedy wbijałam jaja na patelnie. Powiedziała wtedy: „Wygląda to jak Afryka”. Jeden z przyjaciół, którzy byli razem z nią zapytał: “ Co to jest Afryka?” Narda odpowiedziała mu: „To jest kontynent”. Drugi z przyjaciół zapytał wtedy: ”Co to jest kontynent?”. Narda powiedziała z irytacją: „Chodźcie ze mną”. Wzięła globus, posadziła przyjaciół i przeprowadziła im bardzo przyjemną lekcję nazw kontynentów i państw świata. Nie ma powodu, aby odkładać naukę geografii na późniejsze lata. Dzieci już w najmłodszych latach chcą wiedzieć, gdzie żyją na kuli ziemskiej. W tym wieku dzieci uwielbiają układać puzzle i poznawać nazwy wszystkich przedmiotów ze swojego otoczenia. Dlatego też podążajmy za ich zainteresowaniami oferując im puzzle z rzeczywistymi obrazami. W klasach 3-6 od wielu lat wprowadzane są mapy w postaci puzzli. W tym ruchowo – odczuciowym okresie życia dzieci łatwo „chłoną” i zapamiętują odpowiednie wielkości, kształty, lokalizacje kontynentów i państw świata. Dzieci są zachwycone nauką nazw każdego państwa i stolicy, regionów, rzek, gór. Ten zachwyt prawdopodobnie pozostanie u nich na zawsze.
Wprowadzamy również narodowe piosenki, tańce, muzykę instrumentalną, zwyczaje, obrazy, rodzaje ptaków, kwiatów, flag, architektury, wynalazków oraz rodziców i dzieci wykonywujących wiele czynności życiowych. Musimy być uważni, aby nie stworzyć takiego wrażenia, że jedna kultura jest w jakikolwiek sposób lepsza od innej. Każda kultura ma swoje mocne i słabe strony, swoje dary, które tworzą całość.

Flagi państw Europy

Flagi państw świata są wyjątkową atrakcją dla dzieci. Idealnie, jeśli każda klasa ma zestaw flag z całego świata.
Dziecko może pewnego poranka przyjść do nas z historią o Indiach. Będzie gromadzić wszystkie przedmioty związane z Indiami, które są w klasie – teczkę ze zdjęciami Azji, mapę Azji wraz z puzzlami Indii, może mosiężny dzbanek lub posąg z Indii, flagę Indii i tak dalej. Często inne dzieci dołączą do poszukiwań i może również przypomną mu piosenkę bądź wiersz z tego kraju.

Children just like me (Dzieci takie jak ja). Książka ta została stworzona we współpracy z UNICEF, by uczcić 50-lecie jego istnienia. Oparta jest ona na wywiadach z dziećmi z różnych części świata i bogato ilustrowana. Niestety nie znaleźliśmy jej polskiego wydania choć została ona wydana w wielu językach..

Nauka Historii

Aby dać dziecku wspaniałe podstawy do późniejszej nauki geografii i historii, w rozdziale „Ziemia – lata 3-6” znaleźć można materiały do nauki pojęć układu słonecznego, gwiazdozbiorów czy geografii fizycznej, które wiążą się nierozerwalnie z doświadczeniami geografii kulturalnej.

Bibliografie sławnych i nie tak sławnych ludzi są bardzo ważną częścią wiedzy, gdyż pomagają zrozumieć dzieciom historię świata. Dorosły rozpoczyna nauczanie historii od historii o sobie. Jedną z historii, którą opowiadałam dzieciom wielokrotnie było zdarzenie, które przytrafiło mi się, kiedy pewnego poranka wstałam z łóżka i szłam przez salon, aby zrobić sobie śniadanie, a w tym samym momencie nasz koń gapił się na mnie przez salonowe okno. To wszystko, bez jakiejś szczególnej fabuły, jedynie prawdziwe doświadczenie, a dzieci tę historię uwielbiały.
Każde dziecko na swój sposób buduje swoją umysłową konstrukcję geografii i historii. My odpowiedzialni jesteśmy za zorganizowanie wielu różnorodnych i interesujących doświadczeń, które zainspirują dziecko, aby chciało wiedzieć coraz więcej.

————————–

Tekst ten pochodzi z katalogu Child of the World przetłumaczonego przez nas za zgodą autorki na język polski. W wersji polskiej nosi on tytuł Dziecko Świata. Autorką oryginalnego angielskiego tekstu jest Susan Stephenson. Więcej informacji na temat Child of the World oraz Susan Stephenson możecie znaleźć na stronie firmy Michael Olaf.