Jedzenie – Przygotowanie i podawanie – Dziecko Świata lata 3-6+, Rozdział 2

Ścieranie stołu po posiłku jest dla dziecka tak satysfakcjonujące jak gotowanie, nakrywanie do stołu, podawanie jedzenia, zamiatanie podłogi czy zmywanie naczyń

Przygotowanie przestrzeni do gotowania i spożywania posiłków, tak aby w tych czynnościach mogły swobodnie uczestniczyć dzieci nie musi być jakimś ogromnym przedsięwzięciem. Nie wymagajmy też od siebie, by zrobić wszystko na raz. Na początek rozważ zapewnienie dziecku jednej niskiej półki lub jednej szuflady w kuchennych szafkach. Może się tam znajdować mała deska do krojenia i bezpieczny dla dziecka nóż lub miska na płatki zbożowe i łyżka – cokolwiek, z czego dziecko będzie możliwie często korzystać.

Dobrą inwestycją na początek będzie odpowiedni podnóżek, tak by dziecko mogło swobodnie sięgnąć do zlewu lub do blatu kuchennego, by pracować. Jeśli jest w kuchni miejsce dobrze, by mieć tam również mały stół i krzesło przy którym dziecko może w spokoju przygotowywać i zjadać swoje posiłki lub pomóc w przygotowanie posiłku dla całej rodziny.

W klasie zawsze powinna istnieć przestrzeń dla dzieci, w której mogą one przygotować własne przekąski o każdej porze dnia. Ważne są również lekcje, które prezentują jak wykonać odpowiednio te prace oraz jak pozmywać po sobie, by umożliwić korzystanie z narzędzi innym dzieciom. To ćwiczenie w przyczynianiu się dla dobra innych, w przygotowaniu oraz podawaniu posiłków, i zmywaniu po sobie.

Te dzieci moga swobodnie przygotować sobie przegryzkę, nakryć do stołu i cieszyć się swoją obecnością, kiedy mają na to ochotę.

Czynności praktyczne, jako podstawa każdej kolejnej pracy

Nie jest niczym niezwykłym przeoczenie wartości, jakie niosą ze sobą czynności praktyczne i życie rodzinne.

Słyszałam rodziców, którzy krzyczeli zaniepokojeni, że ich dziecko „traci czas na zmywanie w jakiejś nowej szkole Montessori podczas, gdy mogłoby ćwiczyć matematykę!” Jednak, matematyka i każda inna praca umysłowa wymagają zdolności uważnego poruszania się, skupienia, wykonania jakiejś serii kroków, skoncentrowania, dokonywania inteligentnych wyborów i wytrwałości w pracy. Tego właśnie dziecko uczy się podczas ćwiczeń praktycznego życia. W rezultacie tych wszystkich chwil, gdy dziecko koncentruje się na takich zadaniach, staje się ono spokojne i zadowolone, a dzięki temu wewnętrznemu pokojowi, pełne miłości do innych.

Prawdopodobnie, nawet bardziej istotnym rezultatem tej pracy jest fakt, że kiedy dziecko jest zapraszane do uczestnictwa w zadanich dorosłych zaczyna ono dostrzegać, że jest pełnowartościowym członkiem grupy i bliskim przyjacielem. Pomyśl o tej różnicy w relacji między tobą, a twoimi gośćmi. Kiedy wykonujemy całą pracę zanim przyjdą nasi goście powstaje pewien rodzaj relacji, ale ta relacja jest znacznie bliższa, kiedy przyjaciel dołącza się do przygotowań. Dziecko zyskuje najbardziej na tej bliskiej relacji z rodzicami, niezależnie czy jego wkład to szorowanie czy krojenie warzyw, zmywanie czy suszenie naczyń, nakrywanie do stołu, sprzątanie szafek lub lodówki, mieszanie ciasta i tak dalej.

Kiedy dziecko ma szansę ciągłego doświadczania tych niezwykle ważnych dla jego rozwoju zadań należących do grupy praktycznych czynności życiowych, staje się ono bardziej zdolne we wszystkich innych dziedzinach, oraz potrafi odnosić się w odpowiedni sposób do innych.

Najważniejszym odkryciem jest to, że dziecko powraca do swojego normalnego stanu poprzez pracę. Niezliczone badania przeprowadzone na dzieciach każdej rasy, w wielu krajach świata pokazały, że jest to najbardziej istotny fakt, jaki posiadamy w dziedzinie psychologii i edukacji. Pragnienie pracy u dziecka jest jego naturalnym instynktem, ponieważ nie może ono organizować swojej osobowości bez pracy: człowiek buduje siebie poprzez pracowanie. Nie istnieje alternatywa dla pracy. Ani uczucia, ani bogactwo nie mogą jej zastąpić. Człowiek buduje siebie poprzez wykonywanie prac ręcznych, w których używa on swoich rąk, jako narzędzi swojej osobowości i jako wyraz swojego intelektu, i które to pomogą mu zdominować jego otoczenie. Dziecięca skłonność do pracy jest dowodem na to, że praca jest dla człowieka czymś odruchowym i typowym
… jeśli pokażemy dzieciom dokładnie, w jaki sposób coś robić, to sama precyzja wykonania wydaje się przyciągać ich uwagę. By zainteresować dziecko jakąś czynnością, po pierwsze musi mieć ona realny cel. Drugim warunkiem jest dokładność ruchów w jej wykonywaniu, co sprawia, że dziecko prawdziwie angażuje swoje wysiłki, a poprzez to posuwa się naprzód w swoim rozwoju. Odkryliśmy, że porządek i precyzja są kluczem do spontanicznej pracy w szkole.
– Dr Maria Montessori

Kiedy odwiedzałam jedną z klas dla dzieci od 3 do 6 lat, młoda dama zaoferowała mi kawę lub herbatę, a następnie przygotowała filiżankę angielskiej herbaty z mlekiem i cukrem!

Potrzeby rodziców

Rodzice nie zawsze mają czas, by włączać we wszystko swoje dzieci i nie powinni oni mieć o to do siebie pretensji. Nauczyciel w placówce Montessori jest dostępny dla dziecka przez cały dzień i przygotowany, by udzielać lekcji i wspomagać dziecko w jego rozwoju do samodzielności. Nie wymagajmy więc od nowych rodziców, by byli w tym doskonali. Musimy traktować się łagodnie i planować taki czas, w którym zarówno my, jak i nasze dzieci będziemy zadowoleni ze wspólnej pracy.

Zacznij od jednej rzeczy, na przykład ułożenia serwetek na stole i stopniowo zwiększaj ilość zadań, w których dziecko może uczestniczyć, a które następnie przejmie. Takie wysiłki rodziców przynoszą korzyści zarówno dla nich, jak i dla dzieci, kiedy oberwujemy, jak bardzo metody pracy dziecka różnią się od naszych i, że ta praca nie jest dla nich tylko dążeniem do skończenia zadania, ale cieszeniem się nim.

Jedną z najważniejszych lekcji, jaką możemy nauczyć się od naszych dzieci jest to, jak zaangażować całego siebie, umysłowo, ficzynie i duchowo w to, co akurat robimy, skupić się nad każdym ruchem i radować się każdym momentem naszego życia.

Potrzeby rodziny

Pamiętam, że czytałam raport z badań nad nastolatkami. Grupa najbardziej szczęśliwych, zrównoważonych, odnoszących sukcesy i najzdrowszych nastolatków została wybrana przez ich znajomych i nauczycieli, by odkryć, co było cechą wspólną w ich wychowaniu. Żadna z cech takich jak status ekonomiczny czy socjalny rodziców, rasa, religia, rodzaj szkoły, prywatny lekcje, obozy, IQ czy inne isotne cechy nie pokrywały się. To, co było wspólne dla nich wszystkich, to fakt, że każdego dnia spożywali oni jeden posiłek z resztą swojej rodziny, bez oglądania telewizji czy innych rozpraszających urządzeń. Nie ważne było, który to był posiłek, czy jak on wyglądał. Wnioski płynące z tego, jaką wartością jest wspólne spędzanie czasu każdego dnia i komunikowanie się z grupą osób, które dbają o siebie nawzajem dają nam dużo do myślenia.

Życie się zmienia, ale potrzeba bycia częścią grupy nie ulega zmianie. Gotowanie i jedzenie jest tym, co każdy z nas robi codziennie. Prawdopodobnie przeznaczenie paru chwil na wspólną pracę, aby coś ugotować, nakryć do stołu, wykonać jedną małą rzecz każdego dnia, może pomóc utrzymać naszą rodzinę na drodze do pełni tego, czym może ona być.

Przykładowe materiały, które mogą pomóc dziecku w zaangażowaniu się w przygotowywanie i serwowanie jedzenia: zestaw do herbaty, zestaw nierdzewnych garnków, podnóżek, wałek do ciasta

——————–

Tekst ten pochodzi z katalogu Child of the World przetłumaczonego przez nas za zgodą autorki na język polski. W wersji polskiej nosi on tytuł Dziecko Świata. Autorką oryginalnego angielskiego tekstu jest Susan Stephenson. Więcej informacji na temat Child of the World oraz Susan Stephenson możecie znaleźć na stronie firmy Michael Olaf.