Będąc odłączeni geograficznie od rodziny, mądrości starszych osób, odizolowani od sąsiadów, bombardowani upiększonymi reklamami „koniecznych” dla naszego dziecka produktów, wielu rodziców potrzebuje pomocy w powrocie do zdrowego i solidnego rodzicielstwa.
Duży postęp poczyniono już w przygotowaniu rodziców na bardziej naturalny poród i wskazaniu na znaczenie karmienia piersią, ale nadal potrzebują oni więcej informacji na temat tych pierwszych godzin, dni i lat życia dziecka. Powszechnie dziś wiadomo, że pierwsze trzy lata mają największy wpływ na całe życie człowieka, nie tylko fizycznie, ale również emocjonalnie i psychologicznie. Niezbędnik Montessori od Narodzenia do Lat Trzech powstał właśnie z myślą, by pomóc w tym niezwykłym okresie.

Kiedy rodzice stają się gotowi na pierwsze dziecko są oni przytłoczeni przez reklamy mówiące, czego będą oni „potrzebować” dla swojej pociechy. Wydaje się jednak, że reklamy te mają za cel sprzedaż jak największej liczby produktów, a nie zapewnienie, co jest dobre dla dziecka. Wiele produktów jest nie tylko nadmiernie stymulujących dla małego dziecka (zbyt wiele przedmiotów, nieprzyjemnie jaskrawe kolory), ale hamujących naturalny rozwój potrzebnych zdolności takich jak język (smoczki) czy ruch (łóżeczka ze szczebelkami, huśtawki, wysokie krzesła, kojce), a czasem nawet niebezpiecznych (chodziki, toksyczne plastiki). Odpowiednie otoczenie dla dziecka od narodzenia do lat trzech jest proste, delikatne, dające poczucie bezpieczeństwa i zachęcające dziecko do porozumiewania się z innymi i poruszania się.

Najlepszym momentem na przygotowanie takiego otoczenia jest czas przed porodem. Rodzice powinni poczołgać się po pokoju dziecka i zobaczyć, co może ono sięgnąć lub czym może się zainteresować. Posłuchajcie dźwięków. Możecie usłyszeć wiatr w drzewach, a może dźwięki natury przytłumione są przez telewizor lub radio? Dziecko nie jest zdolne do filtrowania niepotrzebnych czy rozpraszających dźwięków jak dorosły, dlatego będzie dotknięte przez każdy możliwy dźwięk czy światło.
Pozostawienie niezmienionego otoczenia przez cały pierwszy rok życia dziecka jest bardzo istotne dla jego poczucia porządku, bezpieczeństwa. Jest to możliwe, jeśli zaplanujemy wszystko wcześniej.

NAUKA O WSZECHŚWIECIE

Nie wystarczy, że nauczyciel ogranicza się do kochania i rozumienia dziecka; musi on najpierw pokochać i zrozumieć wszechświat. – Dr Maria Montessori, Lekarz Medycyny.

Zainteresowanie i zakochanie się w astronomii i geologii, piasku i wodzie oraz całości nauki zaczyna się bardzo wcześnie. Pierwsze lekcje daje natura. Są to doświadczenia słońca i wiatru, zabawa z piaskiem, wodą czy błotem, oglądanie wschodu i zachodu słońca, poznawanie gwiazd na nocnym niebie, spacery nad brzegiem morza, dziecięca kolekcja skał i minerałów.

Najpierw dajemy dziecku skały, piasek, wodę, błoto, oceany, chmury, gwiazdy, jeziora i tak dalej, a następnie dodajemy ich nazwy. Wszystkie te doświadczenia i wiedza prowadzą do naturalnej troski i odpowiedzialności w późniejszych latach, ponieważ dziecko kocha wszystko, co zna.

Mieszkam w niebie. Mój dom to kula krążąca wokół słońca, która nazywa się Ziemia. -Dr Maria Montessori

Troskliwa opieka nad żywymi istotami pozwala na zadowolenie jednego z najistotniejszych instynktów dziecięcego umysłu. Nic nie potrafi bardziej rozbudzić postawy przewidywania i ostrożności. – dr Maria Montessori

Atmosfera miłości i szacunku dla roślin i zwierząt w domu jest najlepszym fundamentem.

Nic nie może zastąpić spacerów na łonie natury, słuchania śpiewu ptaków, poszukiwania muszelek na plaży, przyglądania się codziennemu wzrostowi kwiatów w ogrodzie. Od samego początku niezbędne jest wytworzenie więzi pomiędzy dzieckiem i naturą.

Jeśli coś nie istnieje w kulturalnym otoczeniu dziecka, nie rozwinie się to również i w dziecku. – Dr Shinnichi Suzuki

CODZIENNE ŻYCIE

Dzisiaj świat staje się małą społecznością i nasze podejście wobec ludzi, którzy mają inny kolor skóry, język, jedzenie, tradycje jest bardziej istotne niż kiedykolwiek wcześniej. Nasze postawy zaczynają formować się w pierwszych latach życia, kiedy dziecko chłonie uczucia okazywane w domu czy społeczności.

Możemy wspierać zdrowe i pełne miłości wprowadzenie do kultur świata przez zapewnienie w domu i społeczności, kiedy to tylko możliwe, dostępu do różnorodnej muzyki, jedzenia, piosenek, ubrań, tradycji obchodzenia przeróżnych świąt, tańców, architektury, języków, środków transportu, narzędzi itd.

Prawdą jest, że jeśli istnieje wolny duch to zaistnieje on (pojawi się) poprzez jakąś pracę, do której potrzebne są ręce. Możemy wszędzie spotkać ślady pracy rąk ludzkich i dzięki temu uchwycić przelotnie myśli i ducha czasu, w którym żyli. – Dr Maria Montessori

Sztuka jest sposobem podejścia do życia, poruszania się, mówienia, dekorowania domu i szkoły oraz ubierania siebie, wyboru zabawek i książek. Sztuka nie może być oddzielona od innych elementów życia. Nie możemy „nauczyć” dziecka bycia artystą, ale Doktor Montessori mówi, że możemy pomóc mu rozwinąć jego:
Oczy tak, aby widziały
Ręce tak, aby wykonywały to, co im się zleci
Duszę tak, aby czuła

SŁUCHANIE – DZIECKO

Zanim dziecko zacznie wyrażać siebie poprzez mowę, słucha ono i wchłania wszystko, co słyszy wokół siebie. Często nie jesteśmy nawet świadomi, że dziecko chłonie to, co mówimy. Dopiero, gdy zaczyna mówić okazuję się to być prawdą. Trzy razy w życiu, przy nauce języka przez każde z moich trojga dzieci, musiałam oczyścić swój język – gdyż powtarzały one wszystko cokolwiek powiedziałam!

Możemy mówić do dziecka od jego narodzin, ale nie w języku dziecięcym tylko z respektem i dokładną wymową słów. Jeśli chcemy pomóc dziecku w poprawnej mowie musimy modelować jego język nawet zanim pojawi się taka potrzeba.

DRUGI JĘZYK

Przyswajanie przez dziecko wszystkich języków, które słyszy ono w swoim otoczeniu rozpoczyna się jeszcze w łonie matki i trwa przez pierwsze miesiące i lata dziecka. Dzieci w tym wieku mają niezwykłe możliwości, by chłonąć język z całą jego złożonością i to nie tylko jeden język! Tutaj jest kilka rad, które wspierają naukę jednego lub więcej języków w tym czasie:

Drugi język musi być używany w otoczeniu dziecka w pierwszym roku jego życia, w takie sposób, że jedna lub więcej osób powinno mówić do dziecka lub w jego obecności w tym 'dodatkowym’ języku.
Gdybyśmy mogli zapewnić dwa, trzy, cztery czy pięć różnych osób mówiących różnymi językami w obecności dziecka, mogłoby ono łatwo chłonąć je wszystkie bez żadnego szczególnego wysiłku z jego strony zakładając, że każda z tych osób mówi ZAWSZE I TYLKO w tym danym języku. Taka podatność na języki możliwa jest jedynie w pierwszych latach życia.
W Japonii zrodził się ostatnio pewien trend polegający na odgrywaniu dla niemowlęcia anglojęzycznych kaset trzy raz dziennie od narodzenia do szóstego miesiąca życia. Kiedy w wieku trzech, czterech lub pięciu lat te same dzieci będą miały okazję kontaktu z nauczycielem angielskiego, nauczą się one tego obcego języka znacznie łatwiej niż inne dzieci. – Dr Silvana Montanaro

Tworzenie muzyki

Jeśli potrafisz chodzić, potrafisz tańczyć.
Jeśli potrafisz mówić, potrafisz śpiewać. – Powiedzenie z Zimbabwe

Każdy ma potrzebę śpiewania, tańczenia, tworzenia muzyki i może ją spełnić, tak jak może spełniać ją nasze dziecko. Ważne jest usunięcie dźwięków w tle, ponieważ dziecko w tym wieku nie potrafi oddzielić dźwięków – dla niego liczą się wszystkie dźwięki. Gust muzyczny u dziecka formuje się we wczesnych latach życia, dlatego też powinniśmy stworzyć mu środowisko bogate w piękną muzykę z wysokiej jakości instrumentami muzycznymi.

WIZUALNE ROZEZNANIE I KONTROLA MANUALNO-WZROKOWA

Kiedy dziecko odkrywa otoczenie zaczyna być świadome i zainteresowane różnorodnością kolorów, kształtów, jakie widzi w wewnętrznym i zewnętrznym środowisku. Dobrze jest dać dziecku w tym czasie puzzle o prostych kształtach i kolorach, ponieważ uwielbia ono wkładać rzeczy do środka pojemnika, zwłaszcza kawałki puzzli, które trzeba dopasować do siebie.

Korzystanie z puzzli albo innych zabawek, które mają specjalny uchwyt nazywany uchwytem szczypiec kciuka i dwóch palców, przygotowuje dziecko do pisania i innych zadań absorbujących mięśnie ręki. Dodatkowo puzzle pozwalają dziecku na myślenie i rozwiązywanie zadań.

Wyjątkowość opozycji kciuka i palca wskazującego pomaga wykonywać niezmiernie wytworne ruchy, które są podstawą dla całej ludzkiej kultury – od architektury po umiejętność pisania, od muzyki po malowanie, oraz całości technologii, która ubogaca nasze życie. – Dr Silvana Montanaro

Wspierać życie, zostawiając je jednak w swobodzie, by samo się rozwinęło.
To jest właśnie podstawowe zadanie nauczyciela. – Dr Maria Montessori

WYBÓR ZABAWEK

Kiedy wybieracie zabawkę dla dziecka wyobraźcie sobie, co ono będzie z nią robiło. Czy będzie ona zachęcała do działania, które ma jakiś cel? Podejmowanie decyzji? Wyobrażanie sobie? Jak długo moje dziecko będzie bawiło się tą zabawką? Czy będzie ona zachęcała moje dziecko do odkrywania, spędzania razem z tą zabawką czasu? Jest wiele pięknych drewnianych czy materiałowych zabawek dostępnych dla dzieci, ale bardzo często brakuje zabawek, które pozwalałyby dziecku osiągnąć jakiś cel. Zabawki, dzięki którym dziecko podczas pracy z nimi osiąga jakiś cel wzmacniają jego wyobraźnię.

Wyobraźnia jest wspaniałym narzędziem człowieka, ale nie może ona zostać stworzona samoczynnie (z niczego). Kreatywna wyobraźnia ma swoje źródło i jest bezpośrednio związana z doświadczeniami zmysłowymi w rzeczywistym świecie. Bogata wyobraźnia uzdalnia do znalezienia rozwiązania (np. ułożenia puzzli) i pracy skierowanej na osiągniecie celu. Im więcej dziecko posiada doświadczeń w pracy z prawdziwymi zadaniami, które mają jakiś cel, tym bardziej jego wyobraźnia staje się użyteczna, twórcza i efektywna.