Zmęczona i zaaferowana tym wszystkim, co się stało w ciągu dnia Sara przygotowywała się do spania. Kiedy obudziła się tego ranka była radosna i pełna planów na produktywny dzień.

Podczas śniadania asystentka Sary zadzwoniła i powiedziała, że nie będzie jej dziś w biurze i nie będzie mogła przygotować kopii raportów na spotkanie następnego dnia. Kiedy Sara poszła skopiować swoją prezentację, poziom tuszu w drukarce był niski, papier się zaciął, a w zszywaczu skończyły się zszywki.

Kiedy Sara przeglądała wydrukowane kopie, brakowało strony 17, bo kopiarka ją pominęła. Kiedy w czasie obiadu Sara czekała w restauracji na spotkanie, okazało się, że zostało ono odwołane. Po obiedzie nie mogła się połączyć z internetem, żeby poczytać i zrobić parę notatek, a chwilę później zjawił się kolega z biura, Roman, który przez pół godziny narzekał na ostatni weekend.

Prawdopodobnie, najtrudniejszym słowem do nauczenia się dla nas rodziców jest nie. Dzieci nie byłyby dziećmi, gdyby nie testowały granic. Kiedy mówimy nie, nasze dzieci tym bardziej zdeterminowane są w szukaniu sposobu na otrzymanie tak.

Jest wiele strategii, które wykorzystują, aby to osiągnąć:

• narzekają, że to niesprawiedliwe, że jesteśmy niemili, że ich nie rozumiemy, że nie jesteśmy fajni, że inni rodzice powiedzieliby tak, że ich dziadkowie powiedzieiliby tak, że ich nauczyciel odpowiedziałby tak, że nasi najlepsi przyjaciele też powiedzieliby tak;
• Lub zaczynają walkę i robią to, czego im zakazaliśmy, mówiąc nie;
• Lub dąsają się i nie rozmawiają z nami przez jakiś czas;
• Lub próbują się odegrać i starają się nas zranić w jakiś inny sposób.

Trudno jest powiedzieć nie, kiedy może cię spotkać tyle nieprzyjemnych rzeczy.

Baner w sklepie z podarkami głosił:

Umiejętność dobrej oceny sytuacji bierze się z doświadczenia. Doświadczenie rodzi się z marnej oceny sytuacji.

Robienie błędów jest nieodłącznie związane z uczeniem się, dlatego najlepiej będzie, jeśli zaprzyjaźnimy się z błędami i będziemy na nie patrzeć jak na sposobność nauczenia się czegoś nowego.

Czego uczono nas o błędach? Zapewne, że są złe, że powinniśmy ich unikać, a jeśli jakieś popełnimy, to jesteśmy głupi. Co więcej, jeśli się pomylimy, to zostaniemy ukarani, ktoś na nas nakrzyczy lub stanie się jeszcze coś gorszego.

W rzeczywistości jednak ten, co błędów nie popełnia, nie żyje. Jeśli żyjesz to znaczy, że będziesz popełniał błędy. Czy nie byłoby lepiej dla naszych dzieci, ale również i dla nas, gdybyśmy widzieli w błędach możliwość rozwoju, nauki?

Granice dają wolność

W pobliskiej kawiarni moja znajoma Cheryl ogłosiła, że parę miesiecy temu przestała jeść cukier. Kilka kobiet westchnęło ze zdziwieniem. „To takie ograniczające” – powiedziała jedna.

Cheryl uśmiechnęła się i powiedziała: „Właściwie to odkryłam, że to ograniczenie jest całkiem uwalniające. Nie muszę się więcej martwić czy powinnam coś jeść czy nie. Wyeliminowanie cukru zwiększyło moją wolność i kreatywność w jedzeniu”.

Interesująca myśl, że przez ograniczenie swojej aktywności – postawienie granicy, można odkryć więcej wolności w tym, co pozostało nam do dyspozycji.

Granice wspierają rozwój

Kiedy wprowadzamy przejrzyste granice dla małych dzieci, oraz wspieramy starsze dzieci przy ich wprowadzaniu, to pomagamy im skupić się na rozwoju pewnych umiejętności. Kiedy nasze dzieci staną się odpowiedzialne w ramach owych wyznaczonych przez nas parametrów i zaczną „walić w płot”, będzie to dla nas informacja, że przyszedł czas na powiększenie owych granic.

Jak odkryć sposób, by używając słów mierzyć się z problemami? Użyj tej oto metody 5 kroków.

W artykule Kto zaczął położyliśmy pewien fundament zasad w naszej rodzinie: że będziemy działać razem, bo wszyscy jedziemy na tym samym wózku oraz, że wykluczamy działania i słowa, które mogą ranić innych.

Spójrzmy teraz na tę prostą, jednak bardzo skuteczną metodę rozwiązywania problemów, która może pomóc w każdej sytuacji, czy to w ogrodzie, czy na sali posiedzeń.

1. Wskazanie, że istnieje problem

   Kiedy zaczynamy wyczuwać konflikt, mówimy: „Stop. Myślę, że mamy problem.”

   Wiele razy samo usłyszenie tego zdania pomaga osobom zaangażowanym w konflikt zdystansować się lekko i na moment odwrócic ich uwagę.

   Ten odruch zatrzymania się na kilka sekund może pomóc nam zauważyć nasze działania i zmienić zachowanie bez żadnej dodatkowej interwencji. Jeśli kłotnia trwa nadal, musimy się upewnić, że zaangażowane w nią dzieci zatrzymają się zanim przejdziemy do kolejnego kroku.

„Ale taaaato, przecież to on zaczął!”

Czasami naprawdę potrzeba nam mądrości króla Salomona!

Trudno jest przecież odkryć, kto naprawdę zaczął. Stając jednak na samej linii ognia, w najbardziej gorącym momencie, najlepiej będzie chyba, jeśli nie będziemy próbowali rozwiązać tego sporu sami przez wskazanie dzieciom, co mają zrobić.

Może widzieliśmy jak jedno z dzieci zabrało ciastko z talerza rodzeństwa, ale pewnie nie wiemy, co doprowadziło do tego momentu.

Co zrobiłby Salomon? Nie mam pojęcia, ale jedną z taktyk, jaką możesz zastosować to pozwolić dzieciom rozwiązać ich konflikt samodzielnie. Nie daj się złapać w tę grę wzajemnych zarzutów próbując odkryć kto zrobił co kiedy i komu, gdzie i dlaczego. Po prostu powiedz dzieciom, że muszą same popracować nad tym problemem.

„Miejsce na wszystko i wszystko na swoim miejscu” – Co za wspaniały sen.

Kiedy miałam sześć lat, moje zabawki mieściły się w jednej szufladzie komody: piłki, skakanka, kolorowanki, kredki, warcaby i talia kart. Półka w szafie mieściła wszystkie zabawki pięciorga dzieci: gry planszowe, puzzle, lalki, drewniane klocki, ołowiane figurki i zestawy do budowania. Jakże wszystko się zmieniło.

Z moimi dziećmi ciągle stawałam wobec wyzwania znalezienia miejsca na wszystkie ich „rzeczy”. Będąc najstarszymi wnuczkami po obu stronach rodziny, z ośmioma ciociami i wujkami, każde święta stawały się źródłem przeciążenia nowymi nabytkami. Półki z pudełkami i koszykami pomagały wówczas utrzymywać wszystkie rzeczy w porządku. Zasada bawienia się tylko jedną zabawką naraz również pomagała utrzymywać dom w czystości. Oczywiście cała ta organizacja i zasady przestawały obowiązywać, kiedy tylko w domu pojawiali się goście oraz postępujący za nimi chaos i graciarnia.

Stając w obliczu bałaganu, dzieci mogą czuć się przytłoczone wysiłkiem jaki trzeba włożyć w posprzątanie, dokładnie tak samo jak my. Od czego tu zacząć? Jeśli w twoim domu panuje porządek i każda rzecz ma swoje miejsce, porządek ten pomoże dzieciom nauczyć się odkładać własne zabawki, książki czy ubrania na wyznaczone dla nich miejsce.

Rodzice, wyobraźcie sobie taką scenę: Wasi znajomi wpadają w towarzystwie dwóch nieznajomych osób, będących mniej więcej w waszmym wieku. Wasz tata mówi: “Daj mi proszę kluczyki do samochodu. Jan widział Twój nowy samochód i chciałby się przejechać. Wiem, że chciałbyś się podzielić. Asia ma ochotę ponosić Twoje kolczyki, wiesz, te diamentowe. Bądźmy mili i podzielmy się.”

Hola! Przecież są rzeczy, którymi wcale nie chcemy się dzielić i bylibyśmy oburzeni, gdyby ktoś zasugerował, że powinniśmy. Niektóre przedmioty należą do osobistych, w przypadku innych, ryzyko zniszczenia jest zbyt duże. Nie chcielibyśmy przecież płacić za rozbity samochód albo za zgubioną biżuterię. Oczywiście, istnieją też rzeczy, które jesteśmy w stanie pożyczyć bez większych oporów, jeśli oczekiwania i konsekwencje związane z ich wypożyczeniem są jasno określone.

Wasze dzieci mają takie same jak Wy odczucia, co do dzielenia się. Przed szóstym rokiem życia (zanim wypadnie pierwszy mleczak) dzieci znajdują się w stadium rozwojowym samodoskonalenia. Zabawy inicjowane przez dziecko w wieku od trzech do sześciu lat budują jego zdolności i umiejętność koncentracji poprzez powtarzanie. Aktywność taka ma łatwy do ustalenia początek, środek i koniec. Na przykład, jeśli Twoje dziecko bawiłoby się budując z klocków i poprosiłbyś je, żeby podzieliło się klockami w samym środku zabawy, wyraziłoby frustrację; dokładnie tak samo jak Ty, jeśli ktoś zabrałby Ci kluczyki do samochodu w trakcie jazdy.

Jedno to nic. Dwa to dziesięć – islandzkie powiedzenie o dzieciach

Na jakiś czas może się wydawać, że masz całe to rodzicielstwo pod kontrolą. Potem przychodzi drugie dziecko. Jak to lata temu powiedział mi wujek Norm: Zanim miałem dzieci, miałem dziesięć teorii na temat ich wychowywania. Teraz mam dziesięcioro i nie mam żadnych teorii.

Jako świeżemu rodzicowi, przerażający brak pewności odczuwany na dnie żołądka zdawał się u mnie nigdy nie znikać. Doceniałam wówczas humorystyczne wyrazy wsparcia „moich starszych”. Dzisiaj wiem, że istnieją wiodące zasady odnoszące się do stosunków międzyludzkich, które mogą nam dać pewność co do tego, że zmierzamy we właściwym kierunku oraz uspokoić nasze obawy zawiązane z wychowywaniem dzieci.

Zasady zawarte w książce Stephena Covey’a „Siedem nawyków skutecznego działania”, stały się dla mnie bezcenne. Jedną z nich jest „Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumiany”.

Częścią naszego szkolenia na nauczycieli Montessori jest obserwacja dziecka w czasie pracy. Zasadniczo, obserwowanie dziecka zaangażowanego w jakąkolwiek aktywność daje nam możliwość zrozumienia kim ono jest.

Jakże niezwykłą rzeczą jest mieć w naszym życiu kogoś, kto pragnie nas zrozumieć. Kogoś, kto odsunie na bok swoja własną prace, nastawienie lub uprzedzenia po to, by nas obserwować, szukając naszej wyjątkowości.

Wychowywanie naszych dzieci do współpracy może być naprawdę wymagające. Jeśli pomyślimy o tych wszystkich obowiązkach do spełnienia w ciągu krótkiego dnia możemy poczuć się jak komendant wojskowy, policjant i zła wiedźma w jednym.

Unikając sytuacji, w których jawimy się naszym dzieciom jako ostoja małoduszności i ciągłej kontroli możemy przesadzić w drugą stronę i być nazbyt mili pytając i prosząc o współpracę zamiast po prostu jej oczekiwać.

Niektóre sprawy nie powinny być negocjowane i w ich przypadku nie powinniśmy prosić o zgodę dziecka na ich wykonanie. Kiedy powiemy: ‘Kochanie, mógłbyś proszę wynieść śmieci? Dobrze?’ to brzmi to tak, że dzieci mogą poczuć, że mają prawo odmówić wykonania zadania. Zdanie: ‘Proszę, już czas na wyniesienie śmieci. Zaczynają cuchnąć.’ w lepszy sposób będzie uczyć nasze dzieci współpracy.

Dla naszych dzieci (a także współmałżonków) prośby z użyciem słów ‘mógłbyś’, ‘mogłabyś’, ‘zrobiłbyś’, ‘zrobiłabyś’ mogą brzmieć zbyt dosłownie.

‘Mógłbyś wynieść śmieci, proszę?’ może być zinterpretowane jako ‘Czy jesteś w stanie, albo czy wiesz jak wynieść śmieci?’ Odpowiedzią może być ciche ‘tak’, ale brak akcji.

‘Wyniósłbyś śmieci, proszę? może być zinterpretowane jako ‘Kiedy będziesz miał czas, czy miałbyś ochotę wynieść śmieci?’ Podobnie, przy dosłownej interpretacji, odbiorca może mieć poczucie, że ma wybór w tej kwestii.