Jan w czasie jednego ze swoich posiłków. Łyżeczkę używa często, ale zwykle do uderzania w talerz lub szklankę.

To już 10 miesięcy odkąd Jan jest z nami. Aż trudno uwierzyć, że to już prawie rok za nami. Co nowego nauczyliśmy się w tym dziesiątym miesiącu?

Tata

Ku naszej radości Janek polubił spędzać czas tylko z tatą. Tak dobrze widzieć jego uśmiechniętą i zadowoloną buzię po ich wspólnym bytowaniu. Lubią razem pracować, czytać, spacerować, kąpać się, zasypiać… Janek z dużym zainteresowaniem obserwuje Rafała i jego pracę, szczególnie lubi „pomagać” mu przy jego robótkach w drewnie. Codziennie rano żegna go przy drzwiach jak wychodzi do pracy i wita go radośnie biegnąc do przedpokoju, gdy tylko usłyszy klucz w drzwiach. Zaczął też ostatnio coraz wyraźniej mówić ‘tata’.

Kto by pomyślał, że rozwiązywanie problemów może przynosić tyle radości. Kulodromy można budować na wiele sposobów, by kulki pokonywały różne przeszkody z różną prędkością lub w różnych kierunkach.

Zabawa aktywna

Musimy zdać sobie sprawę, że świat może zostać zrozumiany jedynie przez działanie, nie przez kontemplację. Ręka jest ważniejsza niż oko. To właśnie ręka popycha do rozwoju mózg. Przedstawiłem rękę, która korzysta z jakiegoś przyrządu, jako narzędzie wykorzystywane w odkryciach. Widzimy to za każdym razem, kiedy dziecko uczy się – wiązać sznurówki, nawlekać igłę nitką, puszczać latawca, grać na fujarce. Z tymi praktycznymi czynnościami przychodzi przyjemność, przyjemność z samego podejmowaniu aktywności, a także z umiejętności, którą dziecko doskonali, i z której jest zadowolone. To jest u podstaw każdej pracy artystycznej i naukowej: nasz poetycki wręcz zachwyt nad tym, co osoba ludzka robi, ponieważ potrafi to zrobić. Ręce są narzędziem naszego umysłu. – Jacob Bronowski, The Ascent of Man (Potęga wyobraźni*)

Ścieranie stołu po posiłku jest dla dziecka tak satysfakcjonujące jak gotowanie, nakrywanie do stołu, podawanie jedzenia, zamiatanie podłogi czy zmywanie naczyń

Przygotowanie przestrzeni do gotowania i spożywania posiłków, tak aby w tych czynnościach mogły swobodnie uczestniczyć dzieci nie musi być jakimś ogromnym przedsięwzięciem. Nie wymagajmy też od siebie, by zrobić wszystko na raz. Na początek rozważ zapewnienie dziecku jednej niskiej półki lub jednej szuflady w kuchennych szafkach. Może się tam znajdować mała deska do krojenia i bezpieczny dla dziecka nóż lub miska na płatki zbożowe i łyżka – cokolwiek, z czego dziecko będzie możliwie często korzystać.

Dobrą inwestycją na początek będzie odpowiedni podnóżek, tak by dziecko mogło swobodnie sięgnąć do zlewu lub do blatu kuchennego, by pracować. Jeśli jest w kuchni miejsce dobrze, by mieć tam również mały stół i krzesło przy którym dziecko może w spokoju przygotowywać i zjadać swoje posiłki lub pomóc w przygotowanie posiłku dla całej rodziny.

W klasie zawsze powinna istnieć przestrzeń dla dzieci, w której mogą one przygotować własne przekąski o każdej porze dnia. Ważne są również lekcje, które prezentują jak wykonać odpowiednio te prace oraz jak pozmywać po sobie, by umożliwić korzystanie z narzędzi innym dzieciom. To ćwiczenie w przyczynianiu się dla dobra innych, w przygotowaniu oraz podawaniu posiłków, i zmywaniu po sobie.

Dziecko może rozwijać się jedynie poprzez doświadczenie w swoim otoczeniu. Takie doświadczenie nazywamy pracą.– Dr Maria Montessori

Ćwiczenie równowagi w chodzeniu jest ulubionym zadaniem dla dzieci w tym wieku i bardzo ważnym dla ich prawidłowego rozwoju

Pierwsze sześć lat

Wiedza o tym, że pierwsze sześć lat życia to najważniejszy okres w kształtowaniu osobości człowieka jest dziś powszechnie przyjęta. W tym okresie dziecko staje się całkowicie członkiem kultury i rodziny, w której żyje, chłonąc jej język, nastawienie do świata, obyczaje, wartości. Dziecko, które spędza swoje pierwsze sześć lat życia w otoczeniu pełnym miłości i wsparcia, uczy się kochać siebie oraz czuje się w tym świecie bezpiecznie. Dziecko, które doświadczyło radości z wkładu, jaki wnosi ono w swoją rodzinę czy grupę, uczy się kochać podejmując wysiłek, i czuje się potrzebne.

Każde dziecko, z natury, chce ciągle uczyć się i wzrastać do granic swoich możliwości. Podczas pierwszych sześciu lat czyni to ono naśladując tych, którzy żyją wokół niego. Aby wspierać tę potrzebę ciągłego rozwoju musimy odpowiednio przygotować otoczenie zarówno fizycznie, jak i społecznie, zapewniając narzędzia, za pomocą których dziecko będzie mogło pracować tworząc własną osobowość. Musimy również uważnie dostrzegać pierwsze przebłyski koncentracji i zejść z drogi, by podążać za dzieckiem, które zaczyna odkrywać własną ścieżkę.

Okładka publikacji Child of the World

Wielu z Was zna już publikację Radosne Dziecko, którą parę miesięcy temu przetłumaczyliśmy za zgodą autorki Susan Stephenson z języka angielskiego. Jej oryginalny tytuł to The Joyful Child. Dla tych, którzy jeszcze nie mieli okazji poznać tego tekstu przypominamy, że jest to krótki przewodnik, jak prawidłowo wspierać rozwój dziecka w pierwszych trzech latach jego życia. Jego autorka – Susan Stephenson – jest nauczycielem Montessori z dyplomami AMI na trzech poziomach wiekowych 0-3, 2-7 i 6-12+. Radosne Dziecko w formacie PDF ściągnąć możecie za darmo z naszej strony.

Niedawno zaczęliśmy tłumaczyć drugą z publikacji, która w języku angielskim nosi tytuł Child of the World, Michael Olaf’s Essential Montessori for Age Three to Twelve Years i przekazuje podstawowe wiadomości o tym, jak odpowiednio przygotować siebie i otoczenie, by dziecku w wieku od 3 do 12 lat w najlepszy sposób umożliwić odkrywanie świata, budowanie poczucia własnej wartości, wspieranie koncentracji i zaangażowania w pracę . Jej tytył w języku polskim to DZIECKO ŚWIATA, Niezbędnik Montessori od lat 3 do 12.

Czytając kolejny artykuł na naszej ulubionej stronie zachęcającej do spędzania czasu na łonie natury, czyli Green Hour chcieliśmy podzielić się pomysłem na wykorzystanie tego, że przyszła do nas piękna jesień obfitująca w żywe kolory. Pomysł ten nazwaliśmy 'Katalog jesieni’.

Jaki kolor wybierasz?

Jak stworzyć Katalog Jesieni?

Potrzebne materiały:

• segregator A4 i kartki oraz koszulki do segregatora
• klej lub taśma dwustronna
• bezpieczne dla dziecka nożyczki
• kolorowy papier
• pisaki 

Bariery i uczieczki

W tym samym momencie, w którym Dr Maria Montessori opisywała proces normalizacji, zwróciła ona również uwagę na inny równolegle przebiegający proces, który nazwała procesem dewiacji.

Jak w swoim wykładzie podkreśliła Dr Rita Shaefer Zener, pewnie dla wielu z nas słowo 'dewiacja’ niezbyt dobrze się kojarzy, jednak w ujęciu Montessori dewiacje należy rozumieć, jako pewnego rodzaju mechanizmy obronne, lub wybieranie okrężnej drogi w dojściu do celu. W obu przypadkach prowadzi to do pewnych blokad w rozwoju dziecka.

Maria Montessori mówiąc o normalizacji i dewiacji wprowadza jeszcze jedno ważne pojęcie, a mianowicie wprowadza ona koncepcję wewnętrznej energii, tak zwanego horme (termin zapożyczony od angielskiego filozofa Sir Percy Nun), czyli siły życiowej, która stymuluje i pobudza każdego człowieka do działania. Może ona być przyrównana do pojęcia libido wprowadzonego przez Freuda. W ujęciu religii można ją porównać do Ducha Świętego.