SŁUCHANIE – DZIECKO

Zanim dziecko zacznie wyrażać siebie poprzez mowę, słucha ono i wchłania wszystko, co słyszy wokół siebie. Często nie jesteśmy nawet świadomi, że dziecko chłonie to, co mówimy. Dopiero, gdy zaczyna mówić okazuję się to być prawdą. Trzy razy w życiu, przy nauce języka przez każde z moich trojga dzieci, musiałam oczyścić swój język – gdyż powtarzały one wszystko cokolwiek powiedziałam!

Możemy mówić do dziecka od jego narodzin, ale nie w języku dziecięcym tylko z respektem i dokładną wymową słów. Jeśli chcemy pomóc dziecku w poprawnej mowie musimy modelować jego język nawet zanim pojawi się taka potrzeba.

DRUGI JĘZYK

Przyswajanie przez dziecko wszystkich języków, które słyszy ono w swoim otoczeniu rozpoczyna się jeszcze w łonie matki i trwa przez pierwsze miesiące i lata dziecka. Dzieci w tym wieku mają niezwykłe możliwości, by chłonąć język z całą jego złożonością i to nie tylko jeden język! Tutaj jest kilka rad, które wspierają naukę jednego lub więcej języków w tym czasie:

Drugi język musi być używany w otoczeniu dziecka w pierwszym roku jego życia, w takie sposób, że jedna lub więcej osób powinno mówić do dziecka lub w jego obecności w tym 'dodatkowym’ języku.
Gdybyśmy mogli zapewnić dwa, trzy, cztery czy pięć różnych osób mówiących różnymi językami w obecności dziecka, mogłoby ono łatwo chłonąć je wszystkie bez żadnego szczególnego wysiłku z jego strony zakładając, że każda z tych osób mówi ZAWSZE I TYLKO w tym danym języku. Taka podatność na języki możliwa jest jedynie w pierwszych latach życia.
W Japonii zrodził się ostatnio pewien trend polegający na odgrywaniu dla niemowlęcia anglojęzycznych kaset trzy raz dziennie od narodzenia do szóstego miesiąca życia. Kiedy w wieku trzech, czterech lub pięciu lat te same dzieci będą miały okazję kontaktu z nauczycielem angielskiego, nauczą się one tego obcego języka znacznie łatwiej niż inne dzieci. – Dr Silvana Montanaro

Tworzenie muzyki

Jeśli potrafisz chodzić, potrafisz tańczyć.
Jeśli potrafisz mówić, potrafisz śpiewać. – Powiedzenie z Zimbabwe

Każdy ma potrzebę śpiewania, tańczenia, tworzenia muzyki i może ją spełnić, tak jak może spełniać ją nasze dziecko. Ważne jest usunięcie dźwięków w tle, ponieważ dziecko w tym wieku nie potrafi oddzielić dźwięków – dla niego liczą się wszystkie dźwięki. Gust muzyczny u dziecka formuje się we wczesnych latach życia, dlatego też powinniśmy stworzyć mu środowisko bogate w piękną muzykę z wysokiej jakości instrumentami muzycznymi.

Maria Montessori: 'The Absorbent Mind’

autor: Dr Maria Montessori
Ilość stron: 320
Język: angielski

Chłonący umysł

'The Absorbent Mind’, czyli Chłonący Umysł jest pierwszą książką napisaną przez Marię Montessori, którą przeczytaliśmy. Jest to jednak jej ostatnie dzieło. Jak dotychczas nie została ona przetłumaczona na język polski. Wszystkich, którzy znają angielski i interesują się Metodą Montessori zachęcamy do zakupu tej pozycji, która w świetny sposób nadaje się dla wszystkich zaangażowanych w edukację dzieci, a w tym w sposób szczególny dla rodziców.

WIZUALNE ROZEZNANIE I KONTROLA MANUALNO-WZROKOWA

Kiedy dziecko odkrywa otoczenie zaczyna być świadome i zainteresowane różnorodnością kolorów, kształtów, jakie widzi w wewnętrznym i zewnętrznym środowisku. Dobrze jest dać dziecku w tym czasie puzzle o prostych kształtach i kolorach, ponieważ uwielbia ono wkładać rzeczy do środka pojemnika, zwłaszcza kawałki puzzli, które trzeba dopasować do siebie.

Korzystanie z puzzli albo innych zabawek, które mają specjalny uchwyt nazywany uchwytem szczypiec kciuka i dwóch palców, przygotowuje dziecko do pisania i innych zadań absorbujących mięśnie ręki. Dodatkowo puzzle pozwalają dziecku na myślenie i rozwiązywanie zadań.

Wyjątkowość opozycji kciuka i palca wskazującego pomaga wykonywać niezmiernie wytworne ruchy, które są podstawą dla całej ludzkiej kultury – od architektury po umiejętność pisania, od muzyki po malowanie, oraz całości technologii, która ubogaca nasze życie. – Dr Silvana Montanaro

Wspierać życie, zostawiając je jednak w swobodzie, by samo się rozwinęło.
To jest właśnie podstawowe zadanie nauczyciela. – Dr Maria Montessori

WYBÓR ZABAWEK

Kiedy wybieracie zabawkę dla dziecka wyobraźcie sobie, co ono będzie z nią robiło. Czy będzie ona zachęcała do działania, które ma jakiś cel? Podejmowanie decyzji? Wyobrażanie sobie? Jak długo moje dziecko będzie bawiło się tą zabawką? Czy będzie ona zachęcała moje dziecko do odkrywania, spędzania razem z tą zabawką czasu? Jest wiele pięknych drewnianych czy materiałowych zabawek dostępnych dla dzieci, ale bardzo często brakuje zabawek, które pozwalałyby dziecku osiągnąć jakiś cel. Zabawki, dzięki którym dziecko podczas pracy z nimi osiąga jakiś cel wzmacniają jego wyobraźnię.

Wyobraźnia jest wspaniałym narzędziem człowieka, ale nie może ona zostać stworzona samoczynnie (z niczego). Kreatywna wyobraźnia ma swoje źródło i jest bezpośrednio związana z doświadczeniami zmysłowymi w rzeczywistym świecie. Bogata wyobraźnia uzdalnia do znalezienia rozwiązania (np. ułożenia puzzli) i pracy skierowanej na osiągniecie celu. Im więcej dziecko posiada doświadczeń w pracy z prawdziwymi zadaniami, które mają jakiś cel, tym bardziej jego wyobraźnia staje się użyteczna, twórcza i efektywna.

Być rodzicami. Jak przygotować się na przyjęcie dziecka, a potem wychowywać je mądrze i z miłością

autor: Grazia Honegger Fresco
Wydanie: Kraków 2007
Ilość stron: 272
Wydawnictwo: eSPe

Książka, która otworzyła nasze oczy na metodę Montessori i rolę rodziców w wychowaniu dzieci

Być rodzicami była pierwszą książką o wychowaniu dzieci, którą nabyliśmy wraz z żoną będącą w ciąży, by przygotować się dobrze do bycia rodzicami.

Właściwie to należałoby zacząć od tego, że jest to książka, która najpierw pomaga wychować samych siebie, by stać się dobrymi rodzicami, a tym samym lepiej wychowywać nasze dzieci. Pomaga spojrzeć na tak trudne kwestie, jak problem przywłaszczania sobie dzieci przez rodziców i blokowania tym samym ich rozwoju i dążenia do zdrowej niezależności.

Dziecko może rozwijać się tylko poprzez doświadczanie swojego środowiska.
Takie doświadczanie nazywamy „pracą”. – Dr Maria Montessori

RODZICE I DZIECI PRACUJĄCY RAZEM

Praktyczne życie daje wartościowe możliwości dla rodziców i dzieci na spędzanie razem wolnego czasu. My rodzice często życzymy sobie dla własnego usprawiedliwienia, żeby mieć więcej czasu dla naszych dzieci i wykorzystywać własne ręce w spokojnej i zaszczytnej tradycyjnej pracy, jaką wykonuje artysta czy zajmujący się domem. Wielu z nas ma pewne talenty, którymi może się podzielić albo chciałby dalej rozwijać – gotowanie, praca w ogrodzie, szycie, zajmowanie się stolarką, tworzenie muzyki. Pół godzinki tygodniowo spędzonej razem z dzieckiem właśnie w taki sposób to bardzo dobry początek. Taka współpraca może przynieść wielkie korzyści dla nas, dla naszych dzieci i dla naszej wspólnej relacji.

Wszystkie działania związane z troszczeniem się o siebie i o otoczenie, takie jak ubieranie, przygotowywanie jedzenia, nakrywanie do stołu, wycieranie podłogi, mycie naczyń, ścieranie kurzu itd. to zajęcia, które należą do kategorii, którą dr Montessori nazwała Praktyczne Życie i są właściwie zadaniami, które dorośli najmniej lubią. Natomiast dzieci w wieku od roku do 4 lat kochają te zajęcia i są zachwycone, kiedy mogą brać w nich udział. -Dr Silvana Montanaro

UCZESTNICTWO W ŻYCIU RODZINNYM

Istoty ludzkie od wieków chcą porozumiewać się ze sobą, stawiać sobie wyzwania, wykonywać dobrą pracę i wnosić coś do społeczeństwa. Taka jest właśnie ludzka natura.

To pragnienie jest szczególnie silne w czasie, kiedy dziecko obserwuje wszystkie rodzaje ważnych działań, jakie toczą się wokół niego i w końcu opanuje umysłowe i psychiczne umiejętności wstawania, chodzenia, posługiwania się swoimi rękami i udział w prawdziwych pracach.

Dziecko uczy się opanowania i rozwija swój zdrowy wizerunek, jeśli praca jest prawdziwa – mycie owoców i warzyw, nakrywanie lub ścieranie ze stołu, zmywanie, podlewanie kwiatów, nawadnianie ogrodu, sortowanie, składanie i sprzątanie prania, zamiatanie, odkurzanie, pomaganie w ogrodzie czy wykonywanie każdego codziennego zajęcia w swojej rodzinie.
Rodzinna praca, znana jako Praktyczne Życie w szkole Montessori jest jedną z najważniejszych dziedzin nauczania metodą Montessori dzieci w każdym wieku. Pozwalając dziecku na udział w życiu, które kręci się wokół niego okazujemy mu wielki szacunek i wiarę w jego możliwości. Pomaga mu to czuć się ważnym dla siebie i dla wszystkich, którzy go otaczają. Dziecko czuje się potrzebne.

Możemy to zrozumieć, jeśli porównamy nasze uczucia dla gościa, którego zaprosiliśmy na obiad w dwóch różnych sytuacjach, siedzącego i oczekującego na posiłek i zaproszonego do naszej kuchni do rozmowy i uśmiechu w trakcie wspólnego przygotowywania posiłku. W pierwszym przypadku nasz gość jest oddzielony, a nasza relacja formalna. W drugim przypadku dzielimy z nim nasze życie i nasze stosunki są bliskie – prawdziwa przyjaźń.

PRZYGOTOWANIE RODZICÓW

Badania wykazują, że wymiar i jakość opieki, jaką mamy zapewniają swoim dzieciom są silnie uwarunkowane sposobem, w jaki spędzają oni wspólnie czas podczas pierwszych dni po porodzie. – Dr Silvana Montanaro, Lekarz Medycyny

Podczas pierwszego roku życia całym światem dla niemowlęcia jest jego rodzina. Kiedy para jest gotowa na pierwsze dziecko oznacza to, że ma ona zamiar wcielić się w tą najważniejszą rolę, jaka istnieje. Niesamowite i smutne jest, że dorośli poświęcają o wiele więcej czasu i energii na przygotowanie własnej kariery, budowanie domu, lub inne starania, niż na przygotowanie się do bycia rodzicami, chociaż jest to zadanie dużo bardziej wymagające i długofalowe. Najlepiej więc zacząć uczyć się, co oznacza bycie dobrymi rodzicami na długo wcześniej zanim narodzi się dziecko.

Moją pierwszą odpowiedzią na pomysły zawarte w zaleceniach Montessori na czas od narodzenia do trzeciego roku życia była naturalna obrona naszego sposoby wychowywania dzieci. W końcu „okazały się one w porządku”. Jednak widząc cudowne rezultaty osiągane w wielu domach wykorzystujących pomysły tutaj zamieszczone można zauważyć, że rzeczywiście istnieją lepsze pomysły na ten pierwszy okres życia, dlatego jesteśmy szczęśliwi, że możemy przekazać te informacje.

Pierwsze minuty i godziny są najbardziej wrażliwymi momentami dla dziecka i rodziców. Jest to czas, kiedy budzi się naturalny instynkt rodzicielski, zaczyna się więź. Dziecko zaczyna wtedy rozwijać w sobie zaufanie do ludzi, którzy je otaczają oraz poczucie, że nasz świat jest na tyle radosnym miejscem, by chcieć w nim przebywać. Jednym z najważniejszych elementów w otoczeniu niemowlęcia jest kochający i mądry rodzic. Żaden przedmiot nie jest w stanie zastąpić czasu i uwagi podczas tych pierwszych miesięcy i lat.

Dzieci, które mają swobodę poruszania się mogą podążać za własnymi pomysłami i zainteresowaniami. Doświadczenie wielokrotnego przyglądania się przedmiotowi, sięgania po niego i odkrywania go za pomocą rąk i ust prowadzi do pokrzepiającego poczucia, że kiedy czegoś pragniemy możemy ruszyć się i osiągnąć dany cel. W ten sposób zdrowo rozwija się poczucie własnego „ja” osoby, która zdolna jest prawidłowo radzić sobie z codziennymi problemami.
Wiara w siebie jest wewnętrznym poczuciem, że jestem zdolny, by polegać na własnych umiejętnościach. Jest ona budowana dzięki aktywnej pracy z otoczeniem możliwej dzięki swobodzie ruchu. Jest to poczucie wewnętrznej siły, by rozwiązywać problemy, które pozostaje w człowieku na zawsze. W przyszłości zmieni się cel. Przejdzie on przykładowo od sięgania po interesujące obiekty (jak kolorowa piłka) do odrabiania lekcji, jednak podłoże psychologiczne pozostanie takie samo: coś cię interesuje, potrzebujesz więc podjąć jakieś działania, by zaspokoić to zainteresowanie, a następnie jesteś zadowolony, że posiadasz zdolności, aby to zrobić.
Aktywne ruchy w pierwszych miesiącach życia zapewniają całościowe doświadczenie dla umysłu i ciała, z którego rodzi się wiara w siebie. Dzięki niej możliwe jest stawianie czoła wszystkim wyzwaniom życia. – Dr Silvana Montanaro, Lekarz Medycyny, Trenerka nauczycieli Montessori (od 0 do 3 lat)