Zapraszamy do zapoznania się z naszą recenzją książki Maji Pitamic: Naucz mnie samodzielności

W roku 2010 na rynku księgarskim pojawiła się nowa książka oparta na zasadach podejścia Montessori skierowana przede wszystkim do rodziców. My dowiedzieliśmy się o niej podczas lutowej konferencji Montessori w Warszawie. Jej tytuł bardzo nawiązuje do głównego motta naszej strony bycrodzicami.pl, a mianowicie Pomóż mi zrobić to samodzielnie.

Mówimy tutaj o książce autorstwa Maji Pitamic o tytule Naucz mnie samodzielności. Zajęcia Metodą Montessori dla Ciebie i Twojego dziecka.

Książka zachęca już samą oprawą graficzną, jakością papieru i pięknymi kolorowymi zdjęciami, a wypełniona jest praktyczną treścią po brzegi. Autorka sugeruje, że proponowane zajęcia przeznaczone są dla dzieci od 3 do 5 lat. Kolejne strony prezentują pomysły na zajęcia, które pomogą dziecku w stopniowym zdobywaniu kolejnych ważnych dla jego rozwoju umiejętności, a także wprowadzą dziecko w coraz większe zrozumienie świata, który go otacza. Maja wyjaśnia, że rodzic nie potrzebuje jakiejś szczególnej wiedzy, a zajęcia ułożone są krok po kroku, by kolejne doświadczenia budowały na tych już zdobytych. Co jest jeszcze ważne to fakt, że większość potrzebnych do zabawy materiałów, przyborów znajduje się już w większości naszych domów więc koszty zabawy i nauki nie są wysokie.

Okładka książki autorstwa Marii Montessori The Formation of Man.

W książce The Formation of Man (tłum. Kształtowanie się człowieka) Maria Montessori pisze:

Chcielibyście wiedzieć, tak w kilku słowach, czym tak naprawdę jest ta Metoda Montessori.
Gdyby udało nam się wyeliminować nie tylko słowo 'Metoda’, ale również jego powszechne znaczenie, sprawa byłaby znacznie prostsza. Musimy wziąć pod uwagę osobowość człowieka, a nie metodę edukacji. Słowo 'Metoda’ powinniśmy zastąpić następującym wyrażeniem: 'Pomoc oferowana, ażeby osobowość ludzka mogła osiągnąć swoją samodzielność,’ lub 'pomoc oferowana, aby wydobyć ludzką osobowość z wiekowych uprzedzeń dotyczących edukacji’. Stawanie w obronie dziecka, naukowe rozpoznanie jego natury, głoszenie jego podstawowych praw, zastąpić musi fragmentaryczne sposoby pojmowania edukacji.
'Osobowość ludzka’ należy do wszystkich ludzi: Europejczyków, Indyjczyków, Chińczyków itd. Dlatego pewne warunki życiowe, które wspierają ludzką osobowość dotyczą i wpływają na ludzi wszystkich narodów.

Dr Maria Montessori rekomendowała duży podwójny materac jako najlepszy sposób na przygotowanie miejsca do spania dla dziecka od pierwszych miesięcy. Dzięki takiemu rozwiązaniu dziecko, kiedy tylko jest do tego zdolne może samodzielnie schodzić z materaca i wdrapywać się na niego, ma też dosyć dużą przestrzeń do poruszania się, kiedy jest na materacu. Łączy się to więc z zasadą, że swoboda poruszania się jest podstawową potrzebą rozwijającego się dziecka.

Jan schodzi ze swojego materaca

Metoda Montessori kładzie bardzo duży nacisk na wszelkie czynności związane z dbaniem o samego siebie i swoje otoczenie. Są to tak zwane czynności praktyczne lub czynności dnia codziennego, które pozwalają dzieciom nabierać coraz więcej pewności siebie, dają im radość z bycia samodzielnym, uczą jak koncentrować się na danej czynności.

Dzieci najczęściej nabywają te zdolności podglądając jak sami to robimy. Dlatego warto się zastanowić jak myjemy własne ręce, jak czeszemy włosy, wkładamy czy zdejmujemy buty, płaszcz, kurtkę? Czy robimy to tak jak trzeba? A może wyciągamy nogę z zasznurowanego buta i do takiego też próbujemy ją włożyć? Płaszcz rozpinamy w pośpiechu rozchylając gwałtownie, by guziki same wyskoczyły z dziurek?

Czynności praktyczne w metodzie Montessori rozbite są zwykle na wiele pojedyńczych kroków. Nam dorosłym ułatwia to spostrzeżenie, że to, co na codzień wykonujemy szybko i rutynowo składa się tak naprawdę z wielu precyzyjnych ruchów wykonywanych najczęściej za pomocą naszych rąk. Małe dzieci nie opanowały jeszcze dostatecznie tych ruchów i wielokrotne powtarzanie danej czynności sprawi, że również dla nich po pewnym czasie staną się one rutyną. Najpierw jednak muszą zaobserwować, jak wykonywać je prawidłowo.

Jedną z podstawowych czynności praktycznych w metodzie Montessori jest mycie rąk. Choć w wielu przedszkolach Montessori stosuje się tradycyjne mycie rąk z użyciem dzbanka z wodą i miski, to my postaramy się przedstawić tę czynność, tak jak robimy to w naszych domach, czyli przy umywalce i kranie z wodą nie pozbawiając jej jednak dokładności.