Zapraszamy do zapoznania się z naszą recenzją książki Maji Pitamic: Naucz mnie samodzielności

W roku 2010 na rynku księgarskim pojawiła się nowa książka oparta na zasadach podejścia Montessori skierowana przede wszystkim do rodziców. My dowiedzieliśmy się o niej podczas lutowej konferencji Montessori w Warszawie. Jej tytuł bardzo nawiązuje do głównego motta naszej strony bycrodzicami.pl, a mianowicie Pomóż mi zrobić to samodzielnie.

Mówimy tutaj o książce autorstwa Maji Pitamic o tytule Naucz mnie samodzielności. Zajęcia Metodą Montessori dla Ciebie i Twojego dziecka.

Książka zachęca już samą oprawą graficzną, jakością papieru i pięknymi kolorowymi zdjęciami, a wypełniona jest praktyczną treścią po brzegi. Autorka sugeruje, że proponowane zajęcia przeznaczone są dla dzieci od 3 do 5 lat. Kolejne strony prezentują pomysły na zajęcia, które pomogą dziecku w stopniowym zdobywaniu kolejnych ważnych dla jego rozwoju umiejętności, a także wprowadzą dziecko w coraz większe zrozumienie świata, który go otacza. Maja wyjaśnia, że rodzic nie potrzebuje jakiejś szczególnej wiedzy, a zajęcia ułożone są krok po kroku, by kolejne doświadczenia budowały na tych już zdobytych. Co jest jeszcze ważne to fakt, że większość potrzebnych do zabawy materiałów, przyborów znajduje się już w większości naszych domów więc koszty zabawy i nauki nie są wysokie.

Jan w czasie jednego z postojów podczas naszej wędrówki na górę Maulin w górach Wicklow.

Czas na kolejny wpis z serii [intlink id=”409″ type=”category”]Pisanie i czytanie w podejściu Montessori[/intlink].

Nie trudno się domyślić, że podczas czytania nasza uwaga nie skupia się na słowach samych w sobie, ale na znaczeniu, jakie one dla nas niosą. Podobnie, dzieci podczas czytania są nieustannie zaangażowane w szukanie znaczenia słów, które słyszą. Zrozumienie jest dla dziecka o tyle proste o ile słowa, które słyszy odnoszą się do doświadczeń, jakie przeżywa. Oczywiście nie chodzi o to, by dziecko wiedziało wszystko, o czym czytamy, jednak musi posiadać wiedzę wystarczającą, by uchwycić sens. Nikt nie jest w stanie skupić się na dłużej nad czymś, co nie ma dla niego żadnego znaczenia. Kiedy jednak słowa trafiają na ugruntowaną wiedzę z własnych doświadczeń, wtedy można liczyć na prawdziwy rozkwit wyobraźni.

Ten rozkwit wyobraźni jest niezbędny zarówno w czasie czytania słów napisanych przez kogoś innego, jak również w czasie prób zapisania własnych myśli na papier.

fot. Horia Varlan @ flickr.com

Wracamy do serii artykułów o [intlink id=”409″ type=”category”]pisaniu i czytaniu  w podejściu Montessori[/intlink].

Wspólne czytanie może być niewątpliwie wielką przyjemnością zarówno dla dziecka jak i dla ciebie. Można pójść krok dalej i spróbować pomóc dziecku, by stawało się coraz bardziej świadome, czym jest pismo. Postaraj się jednak unikać wchodzenia w sytuacje, w których próbujesz nauczyć dziecko czegoś zatracając samą przyjemność czytania. Przykładem może tutaj być przerwanie czytania w bardzo ekscytującym momencie opowieści po to, by zwrócić uwagę dziecka na dużą literę na początku zdania, ale też bardziej subtelne momenty, w których można wyczuć pojawianie się specyficznej nutki atmosfery szkolnej nauki formalnej.

Postaraj się wyczuć dziecko. Jeśli zdaje się zainteresowane tym, co próbujesz mu przekazać spędźcie razem trochę czasu na punktach, o których już za chwilę poniżej. Jeśli zaś akurat dziś totalnie go to nie interesuje, oszczędzcie sobie je na inny dzień. Przecież będziecie czytać wspólnie przez co najmniej 6 lat!

Trzeci z serii artykułów na temat [intlink id=”409″ type=”category”]czytania i pisania w podejściu Montessori[/intlink].

Poniżej kilka prostych rad, które pomogą dziecku nauczyć się w prawidłowy sposób obchodzić z książkami. Warto spędzić trochę czasu na ćwiczeniu ich już z dwuletnim dzieckiem.

Przewracanie kartek książki

Czytając książki z dzieckiem szybko okaże się, że to ono chce kontrolować jak dużo czasu spędzamy nad daną stroną i przewraca kartki samodzielnie. Czasami dzieci wykorzystują do tego całą swoją dłoń, a przez to kartki zostają pomięte. Czasem też chwytają kartkę bliżej grzbietu książki i łatwo wtedy o podarcie.

Drugi z serii wpisów na temat [intlink id=”409″ type=”category”]czytania i pisania w podejściu Montessori [/intlink] pomoże nam w próbie przygotowania naszych dzieci do nabycia umiejętności czytania i pisania.

Co sprawia, że dzieci chcą czytać i pisać?

Dziecko uczy się mówić, ponieważ my do niego mówimy, a ono chłonie język mówiony. Do tego dochodzi jeszcze rozwój narządów mowy dziecka, ćwiczenie ich itd, ale tutaj chodzi o to, by pokazać, że podobnie dzieje się w przypadku czytania i pisania. Jeśli dziecko widzi, że czytanie i pisanie sprawia nam przyjemność, to samo będzie chciało tego spróbować. Nie chodzi tutaj koniecznie o to, byśmy czytali tylko wielką literaturę i pisali wiersze czy powieści. Ważne, by dziecko widziało nas w czasie tych czynności. Może to być czytanie gazety, magazynu, ulotki, komiksu, wiersza. Podobnie z pisaniem: robienie listy zakupów, pisanie listu, rozwiązywanie krzyżówek itd.

Drugim ważnym czynnikiem w zaszczepieniu dzieciom miłości do czytania i pisania jest wspólne z nimi czytanie. Czytaj dzieciom tak często jak to możliwe, co najmniej raz dziennie i kontynuuj ten rytuał tak długo, jak będzie on sprawiał wam przyjemność – nawet jeśli dzieci potrafią już same czytać.

Dziadek czyta książkę razem z Janem

Przez ostatnie 20 lat nieustannie byłam świadkiem jak dzieci nabywały umiejętności w sztuce czytania i pisania w sposób łatwy i przynoszący im dużo satysfakcji. Nie jest to owiane tajemnicą, nie wymaga wcale wielkich pieniędzy i nie jest trudne. Jestem pewna, że proces ten jest łatwy i naturalny dla dzieci poniżej szóstego roku życia.

i dalej dodaje

Wielu rodziców czuje opór przed pomaganiem swoim dzieciom w nauce czytania i pisania, ponieważ nasze codzienne podejście mówi, że jest to zadanie trudne i powinni się nim zajmować nauczyciele. Wcale tak nie musi być. Przygotowanie do umiejętności czytania i pisanie zaczyna się na wiele lat przed podjęciem przez dziecko formalnej nauki w szkole, a rodzice są pierwszymi i najlepszymi nauczycielami.

Umiejętność czytania i pisania nie jest sama w sobie wystarczającym wyzwaniem dla nas jako rodziców i nauczycieli. Na pierwszym miejscu należy zawsze stawiać rozwijanie w dziecku pragnienia czytania i pisania.

W klasach Montessori dzieci czytają wcześniej. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest fakt, że nikt nie wymaga od nich, by czytały na głos.

Język

Bardzo trudno szła mi nauka czytania. Było dla mnie nielogiczne to, że literę „m” nazywamy „em” a jeśli stoi za nią samogłoska to nie wymawiamy „ema” tylko „ma”.
Nie potrafiłem w ten sposób czytać. W końcu, kiedy poszedłem do szkoły Montessori nauczyciel nie uczył mnie nazw spółgłosek tylko ich dźwięków.  W ten sposób mogłem przeczytać pierwszą książkę, którą znalazłem w zakurzonym kufrze w domu. Była zniszczona i niekompletna, ale zaangażowała mnie tak mocno, że narzeczony Sary stwierdził przechodząc obok z zaskakującym przeczuciem: Cholera! To dziecko będzie pisarzem. – Gabriel Garcia Marquez, Laureat literackiej nagrody Nobla

Główny wpływ na rozwój języka mówionego i pisanego u dziecka ma rodzina. Dorosły powinien mówić jasno i wyraźnie do dziecka. Czytanie na głos sygnalizuje dziecku, że czytanie jest zabawne oraz wprowadza pojęcia i słownictwo, które zazwyczaj nie pojawiają się w języku mówionym na co dzień.

Szorstkie litery - małe litery pisane

Szorstkie litery (z angielskiego sandpaper letters) to jeden z podstawowych materiałów w edukacji językowej w metodzie Montessori. Kiedy dr Maria Montessori odkryła szorstkie litery była wielce zdumiona z jaką łatwością dzieci uczą się pisać i czytać. Wystarczy tylko dać im możliwość dotykania palcami szorstkich liter alfabetu, by dokładnie poznały one ich kształy.
 
Szorstkie litery są jednym z najbardziej nowatorskich materiałów Montessori. Są kluczem do świata słów. Dzięki nim pisanie i czytanie znajduje się w zasięgu każdego dziecka.