Przygotowanie otoczenia

Nieustanne przygotowanie i adaptacja otoczenia do ciągle zmieniających się potrzeb i tendencji dorastających dzieci jest jednym z podstawowych zadań w edukacji i wychowaniu dzieci zaproponowanym przez Marię Montessori. Na pierwszym miejscu stawia się bezpieczeństwo, a następnie odpowiednie wsparcie dla swobody ruchu, badań, dokonywania wyborów, koncentracji, tworzenia, wykonania wszystkich zadań sekwencyjnie. To wszystko przyczynia się do optymalnego rozwoju dziecka.

Możliwość powiększenia przestrzeni do nauki i pracy w domu lub szkole o ogród lub werandę wpływa bardzo pozytywnie na rozwój umysłowy i fizyczny dziecka.

Jakość bycia z drugim człowiekiem jest znacznie ważniejsza niż ilość i jakość przedmiotów nas otaczających

W otoczeniu Montessori znaleźć możemy ogromną liczbę interesujących, a często wręcz tajemniczych i pociągających materiałów, wszystkie one są uporządkowane i starannie przygotowane do pracy, a cała przestrzeń zorganizowana i dająca poczucie ładu, który przynieść może wewnętrzny spokój i idealne warunki do pracy, ale w tym otoczeniu najważniejszy jest zawsze drugi człowiek – dziecko, nauczyciel, gość. 

Kiedy ponad rok temu zaczynaliśmy czytać o metodzie Montessori to pierwsze, co przyszło nam do głowy to, że powinniśmy zrobić lub kupić jak najwięcej odpowiednich materiałów, bo one są tak niezwykle ważne i bez nich to metoda Montessori nie będzie miała żadnego sensu. Na szczęście z upływem czasu coraz bardziej zauważamy, że elementem równie ważnym w otoczeniu, jak nie najważniejszym jest druga osoba, podejście i serce rodzica-nauczyciela.

Wspierać życie, zostawiając je jednak w swobodzie, by samo się rozwinęło.
To jest właśnie podstawowe zadanie nauczyciela. – Dr Maria Montessori

WYBÓR ZABAWEK

Kiedy wybieracie zabawkę dla dziecka wyobraźcie sobie, co ono będzie z nią robiło. Czy będzie ona zachęcała do działania, które ma jakiś cel? Podejmowanie decyzji? Wyobrażanie sobie? Jak długo moje dziecko będzie bawiło się tą zabawką? Czy będzie ona zachęcała moje dziecko do odkrywania, spędzania razem z tą zabawką czasu? Jest wiele pięknych drewnianych czy materiałowych zabawek dostępnych dla dzieci, ale bardzo często brakuje zabawek, które pozwalałyby dziecku osiągnąć jakiś cel. Zabawki, dzięki którym dziecko podczas pracy z nimi osiąga jakiś cel wzmacniają jego wyobraźnię.

Wyobraźnia jest wspaniałym narzędziem człowieka, ale nie może ona zostać stworzona samoczynnie (z niczego). Kreatywna wyobraźnia ma swoje źródło i jest bezpośrednio związana z doświadczeniami zmysłowymi w rzeczywistym świecie. Bogata wyobraźnia uzdalnia do znalezienia rozwiązania (np. ułożenia puzzli) i pracy skierowanej na osiągniecie celu. Im więcej dziecko posiada doświadczeń w pracy z prawdziwymi zadaniami, które mają jakiś cel, tym bardziej jego wyobraźnia staje się użyteczna, twórcza i efektywna.

Wszystkie działania związane z troszczeniem się o siebie i o otoczenie, takie jak ubieranie, przygotowywanie jedzenia, nakrywanie do stołu, wycieranie podłogi, mycie naczyń, ścieranie kurzu itd. to zajęcia, które należą do kategorii, którą dr Montessori nazwała Praktyczne Życie i są właściwie zadaniami, które dorośli najmniej lubią. Natomiast dzieci w wieku od roku do 4 lat kochają te zajęcia i są zachwycone, kiedy mogą brać w nich udział. -Dr Silvana Montanaro

UCZESTNICTWO W ŻYCIU RODZINNYM

Istoty ludzkie od wieków chcą porozumiewać się ze sobą, stawiać sobie wyzwania, wykonywać dobrą pracę i wnosić coś do społeczeństwa. Taka jest właśnie ludzka natura.

To pragnienie jest szczególnie silne w czasie, kiedy dziecko obserwuje wszystkie rodzaje ważnych działań, jakie toczą się wokół niego i w końcu opanuje umysłowe i psychiczne umiejętności wstawania, chodzenia, posługiwania się swoimi rękami i udział w prawdziwych pracach.

Dziecko uczy się opanowania i rozwija swój zdrowy wizerunek, jeśli praca jest prawdziwa – mycie owoców i warzyw, nakrywanie lub ścieranie ze stołu, zmywanie, podlewanie kwiatów, nawadnianie ogrodu, sortowanie, składanie i sprzątanie prania, zamiatanie, odkurzanie, pomaganie w ogrodzie czy wykonywanie każdego codziennego zajęcia w swojej rodzinie.
Rodzinna praca, znana jako Praktyczne Życie w szkole Montessori jest jedną z najważniejszych dziedzin nauczania metodą Montessori dzieci w każdym wieku. Pozwalając dziecku na udział w życiu, które kręci się wokół niego okazujemy mu wielki szacunek i wiarę w jego możliwości. Pomaga mu to czuć się ważnym dla siebie i dla wszystkich, którzy go otaczają. Dziecko czuje się potrzebne.

Możemy to zrozumieć, jeśli porównamy nasze uczucia dla gościa, którego zaprosiliśmy na obiad w dwóch różnych sytuacjach, siedzącego i oczekującego na posiłek i zaproszonego do naszej kuchni do rozmowy i uśmiechu w trakcie wspólnego przygotowywania posiłku. W pierwszym przypadku nasz gość jest oddzielony, a nasza relacja formalna. W drugim przypadku dzielimy z nim nasze życie i nasze stosunki są bliskie – prawdziwa przyjaźń.