Ścieranie stołu po posiłku jest dla dziecka tak satysfakcjonujące jak gotowanie, nakrywanie do stołu, podawanie jedzenia, zamiatanie podłogi czy zmywanie naczyń

Przygotowanie przestrzeni do gotowania i spożywania posiłków, tak aby w tych czynnościach mogły swobodnie uczestniczyć dzieci nie musi być jakimś ogromnym przedsięwzięciem. Nie wymagajmy też od siebie, by zrobić wszystko na raz. Na początek rozważ zapewnienie dziecku jednej niskiej półki lub jednej szuflady w kuchennych szafkach. Może się tam znajdować mała deska do krojenia i bezpieczny dla dziecka nóż lub miska na płatki zbożowe i łyżka – cokolwiek, z czego dziecko będzie możliwie często korzystać.

Dobrą inwestycją na początek będzie odpowiedni podnóżek, tak by dziecko mogło swobodnie sięgnąć do zlewu lub do blatu kuchennego, by pracować. Jeśli jest w kuchni miejsce dobrze, by mieć tam również mały stół i krzesło przy którym dziecko może w spokoju przygotowywać i zjadać swoje posiłki lub pomóc w przygotowanie posiłku dla całej rodziny.

W klasie zawsze powinna istnieć przestrzeń dla dzieci, w której mogą one przygotować własne przekąski o każdej porze dnia. Ważne są również lekcje, które prezentują jak wykonać odpowiednio te prace oraz jak pozmywać po sobie, by umożliwić korzystanie z narzędzi innym dzieciom. To ćwiczenie w przyczynianiu się dla dobra innych, w przygotowaniu oraz podawaniu posiłków, i zmywaniu po sobie.

Dziecko może rozwijać się jedynie poprzez doświadczenie w swoim otoczeniu. Takie doświadczenie nazywamy pracą.– Dr Maria Montessori

Ćwiczenie równowagi w chodzeniu jest ulubionym zadaniem dla dzieci w tym wieku i bardzo ważnym dla ich prawidłowego rozwoju

Pierwsze sześć lat

Wiedza o tym, że pierwsze sześć lat życia to najważniejszy okres w kształtowaniu osobości człowieka jest dziś powszechnie przyjęta. W tym okresie dziecko staje się całkowicie członkiem kultury i rodziny, w której żyje, chłonąc jej język, nastawienie do świata, obyczaje, wartości. Dziecko, które spędza swoje pierwsze sześć lat życia w otoczeniu pełnym miłości i wsparcia, uczy się kochać siebie oraz czuje się w tym świecie bezpiecznie. Dziecko, które doświadczyło radości z wkładu, jaki wnosi ono w swoją rodzinę czy grupę, uczy się kochać podejmując wysiłek, i czuje się potrzebne.

Każde dziecko, z natury, chce ciągle uczyć się i wzrastać do granic swoich możliwości. Podczas pierwszych sześciu lat czyni to ono naśladując tych, którzy żyją wokół niego. Aby wspierać tę potrzebę ciągłego rozwoju musimy odpowiednio przygotować otoczenie zarówno fizycznie, jak i społecznie, zapewniając narzędzia, za pomocą których dziecko będzie mogło pracować tworząc własną osobowość. Musimy również uważnie dostrzegać pierwsze przebłyski koncentracji i zejść z drogi, by podążać za dzieckiem, które zaczyna odkrywać własną ścieżkę.

Dopasowywanie zakrętek do słoików to bardzo proste do przygotowania zadanie z zakresu czynności praktycznych. Wystarczy tylko pozbierać różnej wielkości słoki i pasujące do nich zakrętki. Wszystkie zakrętki wrzucamy do małego wiklinowego koszyka. Zadaniem dziecka jest zakręcenie odpowiednich zakrętek na odpowiednie słoiki, a następnie odkręcenie ich i zwrócenie zakrętek do koszyka. Dziecko może oczywiście powtarzać tę czynność tak długo, jak będzie chciało. 

Pomysł na to ćwiczenie oraz poniższe zdjęcie pochodzą ze strony Chasing Cheerios. 

Dopasowywanie zakrętek do słoików - bardzo ładnie przygotowane ćwiczenie

Metoda Montessori kładzie bardzo duży nacisk na wszelkie czynności związane z dbaniem o samego siebie i swoje otoczenie. Są to tak zwane czynności praktyczne lub czynności dnia codziennego, które pozwalają dzieciom nabierać coraz więcej pewności siebie, dają im radość z bycia samodzielnym, uczą jak koncentrować się na danej czynności.

Dzieci najczęściej nabywają te zdolności podglądając jak sami to robimy. Dlatego warto się zastanowić jak myjemy własne ręce, jak czeszemy włosy, wkładamy czy zdejmujemy buty, płaszcz, kurtkę? Czy robimy to tak jak trzeba? A może wyciągamy nogę z zasznurowanego buta i do takiego też próbujemy ją włożyć? Płaszcz rozpinamy w pośpiechu rozchylając gwałtownie, by guziki same wyskoczyły z dziurek?

Czynności praktyczne w metodzie Montessori rozbite są zwykle na wiele pojedyńczych kroków. Nam dorosłym ułatwia to spostrzeżenie, że to, co na codzień wykonujemy szybko i rutynowo składa się tak naprawdę z wielu precyzyjnych ruchów wykonywanych najczęściej za pomocą naszych rąk. Małe dzieci nie opanowały jeszcze dostatecznie tych ruchów i wielokrotne powtarzanie danej czynności sprawi, że również dla nich po pewnym czasie staną się one rutyną. Najpierw jednak muszą zaobserwować, jak wykonywać je prawidłowo.

Jedną z podstawowych czynności praktycznych w metodzie Montessori jest mycie rąk. Choć w wielu przedszkolach Montessori stosuje się tradycyjne mycie rąk z użyciem dzbanka z wodą i miski, to my postaramy się przedstawić tę czynność, tak jak robimy to w naszych domach, czyli przy umywalce i kranie z wodą nie pozbawiając jej jednak dokładności.

Zabawa czy może praca?

Maria Montessori wierzyła, że małe dziecko niezależnie od tego czy 'bawi się’ na placu zabaw, w domu czy w przedszkolu ma bardzo podobne odczucia i potrzeby jak dorosła osoba 'w pracy’.
Dorosłemu zależy na interesującej i ważnej pracy, która daje poczucie spełnienia i preferuje ją ponad zwykłe obowiązki. Dorosły potrzebuje odpowiedniego treningu, narzędzi i miejsca pracy wspierającego koncentrację. Dorosły zwykle oczekuje poszanowania dla jego pracy i potwierdzenia, że została ona wykonana dobrze.
Montessori zaobserwowała, że małe dzieci, kiedy się bawią, również pragną mających cel czynności, które samodzielnie mogą wybierać. Dziecko chce, by pokazać mu jasno, jak daną czynność wykonać, zapewnić mu odpowiednie do tego materiały i przestrzeń. Dziecko ufa również, że jego starania będą w pełni szanowane, a efekt pracy podziwiany.
Dlatego praca dorosłego oraz zabawa dziecka mają równorzędny cel oraz przebiegają w podobny sposób. Rozpoznając te podobieństwa Maria Montessori preferowała nazywanie 'zabawy’ dziecka jego szczególną własną 'pracą’.