Etapy rozwoju według Marii Montessori

Maria Montessori z dziećmi. Zdjęcie z roku 1951.

Dosyć powszechnie uważa się, że dzieci rosną i rozwijają się w sposób liniowy z punktu A – narodzenie do punktu B – dorosłość.

Podejście Marii Montessori różni się w tej kwestii, gdyż wierzyła ona, że rozwój dzieci podobny jest do serii fal czy cyklów. Po latach obserwacji, Montessori wyróżniła 4 główne etapy rozwoju, które każdy człowiek przechodzi na swej drodze do dorosłości:

• od narodzin do 6 roku życia
• od 6 lat do 12 lat
• od 12 lat do 18 lat
• od 18 lat do 24 lat

Montessori uważała, że w każdym etapie dzieci  i młodzież są szczególnie zainteresowanie danymi tematami, zdolnościami czy zadaniami, i kiedy zapewnione jest otoczenie, które umożliwia im eksplorowanie i ćwiczenie tych zainteresowań, ich rozwój może przebiegać w sposób niezwykle harmonijny. Montessori wierzyła również, że w każdym z etapów dziecko musi mieć możliwość zaspokojenia wszystkich potrzeb rozwojowych, by było ono zdolne przejść do kolejnego etapu. Każdy człowiek rodzi się z wewnętrzną siłą, którą Montessori nazywa horme, i która popycha dziecko do poszukiwania doświadczeń mogących wypełnić potrzeby danego etapu rozwojowego.

Etapy rozwoju w pojęciu Montessori mają następujące cechy:

• są cykliczne – każdy z nich charakteryzuje się występowaniem okresu budowania siebie – konstrukcji, po którym następuje okres konsolidacji,
• następują po sobie kolejno, a każdy z nich za swoją bazę bierze etap poprzedni i na nim buduje,
• każdy z etapów wyróżnia się zdecydowanie, zapewniając optymalny czas na uczenie się w konkretnej dziedzinie, czyli czas, który pozwala na całkowite opanowanie danej umiejętności, która staje się częścią osobowości człowieka (jak język ojczysty). Uczenie się danej umiejętności, kiedy optymalny na to czas już minął przynosi gorsze rezultaty i jest znacznie trudniejsze dla dziecka (np. rozpoczęcie nauki języka obcego, kiedy jest się nastolatkiem).

W kolejnych czterech artykułach omówimy kolejne etapy rozwoju. Zapraszamy do lektury.

—–
Źródło: Artykuł Montessori Philosophy: The Planes of Development, który pochodzi ze strony The Secret of Childhood, i na którego tłumaczenie dostaliśmy pozwolenie autorki, nauczycielki Montessori, która przygotowała go, by pomóc rodzicom w zrozumieniu podstawowych zagadnień związanych z podejściem do dziecka wypracowanym przez Marię Montessori.