Pismo odręczne a litery drukowane – czy któraś z tych opcji jest lepsza?

Pismo odręczne czy druk? Co lepsze w edukacji naszych dzieci?

W artykule na temat szorstkich liter w edukacji Montessori pisaliśmy, że wśród montessorian wybór pomiędzy użyciem materiałów z wykorzystaniem alfabetu pisanego odręcznie, a materiałów z wykorzystaniem alfabetu drukowanego budzi wiele kontrowersji.

Na całym świecie w wielu placówkach Montessori alfabet ręcznie pisany nauczany jest przed alfabetem drukowanym. Nie dotyczy to tylko i wyłącznie szorstkich liter, ale wszystkiego, co związane jest z edukacją językową więc również ruchomego alfabetu, pisania kredą na tablicy, czy etykietek przy przedmiotach albo kartach obrazkowych prezentujących różne dziedziny życia. Wiele jest jednak również przedszkoli, gdzie najpierw wprowadza się alfabet drukowany.

Rodzi się więc pytanie, który z alfabetów powinien być wprowadzany wcześniej?

Szybka odpowiedź: Nie ma na to pytanie jednoznacznej i satysfakcjonującej wszystkich odpowiedzi. Można jednak przedstawić zalety i wady obu możliwości.

Zalety wprowadzania alfabetu pismem odręcznym jako pierwszego

• Pismo odręczne jest bardziej naturalne od pisania liter drukowanych. Pióro płynie po kartce nie zatrzymując się zbyt często.
• Takie litery jak 'b’, 'd’, 'p’ wyglądają bardzo odmiennie, kiedy napisane są odręcznie, w przeciwieństwie do ich drukowanej wersji. 
• Dziecko, które potrafi odczytać pismo odręczne, potrafi również odczytać druk. Przypadek odwrotny jest nieprawdziwy. 
• Pismo odręczne prowadzi do rozwoju zdolności manualnych. 

Zalety wprowadzania alfabetu drukowanego jako pierwszego

• Druk jest znacznie szerzej używany na całym świecie. 
• Ruchomy alfabet drukowany jest łatwiejszy w użyciu niż alfabet odręczny, ponieważ litery odręczne ruchomego alfabetu nie dają się połączyć, co może powodować problem dla dziecka, które próbuje zapisać nim zdanie.
• Kiedy dziecko musi wypełnić formularz, w którym wymaga się pisania liter drukowanych, wtedy znajomość tylko alfabetu pisanego odręcznie może być dużym problemem.  
• Pismo odręczne jest zwykle mniej czytelne niż druk. 

Najlepszym chyba sposobem na rozwiązanie tego problemu jest stara zasada Montessori: 'Podążaj za dzieckiem’. Dziecko na swej drodze nauki pisania i czytania samo wybierze bardziej pasującą mu formę przyswojenia alfabetu. 

Poza tym doświadczenie wielu nauczycieli Montessori pokazuje, że jakakolwiek z tych dwóch opcji zostanie użyta w edukacji wceśniej, to dzieci i tak przez swoją ciekawość świata poznają i przyswoją sobie oba rodzaje pisma w swoim czasie. 

Dla mnie osobiście, pismo odręczne ma w sobie coś niezwykłego i oryginalnego – jest cechą każdego z nas. Zawsze chciałem pisać tak, by litery były w jednej linii, by odstępy pomiędzy literami były jednakowe, a litery zaokrąglone i jednakowej wielkości. Nie jest to łatwe i rzadko ze swego pisma jestem zadowolony. Dlatego jakoś osobiście skłaniam się do tego, by wprowadzać dziecku najpierw alfabet pismem odręcznym. A jakie Wy macie opinie na ten temat?