Naucz mnie samodzielności – Maja Pitamic

Zapraszamy do zapoznania się z naszą recenzją książki Maji Pitamic: Naucz mnie samodzielności

W roku 2010 na rynku księgarskim pojawiła się nowa książka oparta na zasadach podejścia Montessori skierowana przede wszystkim do rodziców. My dowiedzieliśmy się o niej podczas lutowej konferencji Montessori w Warszawie. Jej tytuł bardzo nawiązuje do głównego motta naszej strony bycrodzicami.pl, a mianowicie Pomóż mi zrobić to samodzielnie.

Mówimy tutaj o książce autorstwa Maji Pitamic o tytule Naucz mnie samodzielności. Zajęcia Metodą Montessori dla Ciebie i Twojego dziecka.

Książka zachęca już samą oprawą graficzną, jakością papieru i pięknymi kolorowymi zdjęciami, a wypełniona jest praktyczną treścią po brzegi. Autorka sugeruje, że proponowane zajęcia przeznaczone są dla dzieci od 3 do 5 lat. Kolejne strony prezentują pomysły na zajęcia, które pomogą dziecku w stopniowym zdobywaniu kolejnych ważnych dla jego rozwoju umiejętności, a także wprowadzą dziecko w coraz większe zrozumienie świata, który go otacza. Maja wyjaśnia, że rodzic nie potrzebuje jakiejś szczególnej wiedzy, a zajęcia ułożone są krok po kroku, by kolejne doświadczenia budowały na tych już zdobytych. Co jest jeszcze ważne to fakt, że większość potrzebnych do zabawy materiałów, przyborów znajduje się już w większości naszych domów więc koszty zabawy i nauki nie są wysokie.

Nie powinniśmy również przeoczyć tego ważnego faktu, że przygotowując dane zajęcia dla dziecka, a następnie obserwując go, jak to zadanie wykonuje, mamy szansę głębiej poznać rzeczywiste jego potrzeby, rodzące się zainteresowania, a nawet wcześnie odkryć braki, które w tym wieku dużo łatwiej nadrobić.

Książka nie tylko dla znających Montessori

Maja Pitamic dołożyła wiele starań, aby książka nadawała się dla każdego rodzica, nie tylko dla tego, który ma dobre pojęcie o podejściu Montessori i orientuje się w często zawiłym słownictwie. Więc choć każdy, kto Montessori trochę zna zauważy,  że proponowane zajęcia bezpośrednio zainspirowane są podobnymi w klasie Montessori, to użycie potocznego słownictwa i prostej struktury czyni je łatwymi do zastosowania dla każdego rodzica.

Teoria Montessori w książce

Maja Pitamic wybrała bardzo ciekawą formę przekazania rodzicom podstawowych informacji i zasad podejścia Montessori. Każdy rozdział otwiera kilkuzdaniowy wstęp, a ćwiczenia i obrazki same przez się opowiadają czym jest Montessori. Dla nas to naprawdę świetny sposób, by dać rodzicom wgląd w odrobinę teorii czyniąc ją zarazem całkowicie dostępną i nie zanudzając. Co nam się podobało jeszcze to stwierdzenie, że nie chodzi o zbudowanie klasy Montessori w domu. Nawet nie trzeba się o to starać. Dom to dom i w nim też można doświadczyć wielu niezwykle ciekawych rzeczy przy wykorzystaniu przedmiotów codziennego użytku i odrobiny wyobraźni (tutaj książka świetnie ją przygotowuje i rozwija).

Naturalna sekwencja aktywności

Przyglądając się uważniej klasie Montessori można zauważyć,  że dzieci poznają i pracują z materiałami według pewnej kolejności, tak aby każde kolejne zadanie prezentowane dziecku przez nauczyciela budowało na umiejętnościach, które dziecko już posiada i wprowadzało jakiś nowy element, który stanowi dla dziecka wyzwanie i odpowiada w danym momencie jego rzeczywistym potrzebom i zainteresowaniom.

Podobnie w książce Naucz mnie samodzielności, zajęcia poukładane są w kolejności, co naszym zdaniem bardzo ułatwia odnalezienie się w materiale rodzicom, a dzieciom pozwala na stopniowe zdobywanie ważnych dla nich zdolności. Wiele aktywności ma dodatkowo zasugerowane inne pomysły do spróbowania.

Co możemy znaleźć w książce?

1. Pomysły na zajęcia, które wspierają podstawowe umiejętności życiowe dziecka takie jak mycie rąk, mycie zębów, czesanie się, składanie ubrań, zakładanie kurtki, zapinanie guzików, wkładanie butów, dbanie o buty, przelewanie, przesypywanie, korzystanie z łyżki, nakrywanie do stołu, używanie klamerek, używanie szczypiec, otwieranie i zamykanie pojemników, nawlekanie, szycie, cięcie. Dla nas dorosłych wymienione wyżej czynności nie stanowią problemu, a przez to często nie potrafimy wyobrazić sobie kroków potrzebnych, aby dane zadanie wykonać od początku do końca.
   W naszej rodzinie często zdarza się, że dzieci protestują przy ubieraniu się, złoszczą się, twierdzą, że nie potrafią. To, co na pewno się sprawdziło to wspólne zobaczenie danej czynności w książce. Jaś często pyta wtedy czy może już takie czynności wykonywać sam i jest dumny ze swoich prób. Ostatnio nawet przygotowałem listę czynności, które takie dziecko jak Jaś (3 letnie) może wykonywać samodzielnie i później razem czytaliśmy ją sobie. Jaś był wtedy dumny, że może robić takie rzeczy.
2. Propozycje aktywności rozwijających zmysły dziecka, które również są świetną stymulacją językową, bo wprowadzają ogrom słownictwa potrzebnego do opisania doświadczeń. Znajdziemy tutaj zabawy z teksturami, materiałami, klockami, kolorami, dźwiękami, zapachami, smakami. Co dla nas jest najważniejsze w tej części to fakt, że książka zawiera gotowe do wydrukowania szablony, które zaoszczędzą nam mnóstwa pieniędzy. Każdy, kto zastanawiał się kiedyś nad kupnem klasycznych materiałów Montessori do kształcenia zmysłów wie, jak wielki byłby to wydatek. Maja Pitamic proponuje świetne ćwiczenia alternatywne, które wymagają bardzo niewielkich nakładów finansowych.
3. Pomysły na zabawy rozwijające językowo. Rozdział ten w dużej mierze pokrywa się z naszym cyklem artykułów [intlink id=”409″ type=”category”]Pisanie i czytanie w podejściu Montessori[/intlink]. Wszystko rozpoczyna się od zaszczepienia i pielęgnowania w dziecku szacunku do książek i czytania. Później poznać można zasady używania alfabetu fonetycznego, rozpoznawania liter, budowania słów, czytania z użyciem kart z obrazkami i słowami, konstruowania pierwszych zdań, rozpoczęcia pisania dzienniczka, tworzenia książki, drzewa genealogicznego, wiersza obrazkowego.
4. Pomysły na zajęcia, które inspirują dziekco do przyswajania podstawowych umiejętności matematycznych w sposób konkretny. W miarę posuwania się w ćwiczeniach, stają się one coraz bardziej abstrakcyjne. I tutaj znów należy podkreślić, że w warunkach domowych można w bardzo tani sposób wprowadzić wiele zajęć, które mają na celu rozwijanie umiejętności matematycznych, jakie dziecko poznaje również w klasie Montessori.
5. Jaś od prawie roku nieustannie zadaje pytanie 'dlaczego?’. To pytanie naukowca. W książce znajdziemy kilkanaście pomysłów na wprowadzenie do nauk biologicznych, fizycznych, geograficznych, chemicznych z wykorzystaniem wielu dostępnych w domu lub na podwórku materiałów.
6. Książkę kończy bardzo pomocny zestaw szablonów, które można zeskanować lub sfotografować i wydrukować, albo po prostu przekalkować.

Mamy tę książkę w oryginalnej wersji angielskiej Teach me to do it myself, ale widzieliśmy wersję polską i odzwierciedla ona dokładnie układ rozdziałów jak i szatę graficzną wersji oryginalnej.

My bardzo tę książkę polecamy, ponieważ w niezwykle prosty sposób prezentuje ona szeroki wachlarz zajęć. Używa się jej przyjemnie i często, bo to książka, która zachęca do działania. Jaś marudzi, a tu można powiedzieć: 'Zobaczmy, co w książce proponuja na dziś?” i już robota wre.