Zabawki – Dziecko Świata lata 3-6+, Rozdział 3

Kto by pomyślał, że rozwiązywanie problemów może przynosić tyle radości. Kulodromy można budować na wiele sposobów, by kulki pokonywały różne przeszkody z różną prędkością lub w różnych kierunkach.

Zabawa aktywna

Musimy zdać sobie sprawę, że świat może zostać zrozumiany jedynie przez działanie, nie przez kontemplację. Ręka jest ważniejsza niż oko. To właśnie ręka popycha do rozwoju mózg. Przedstawiłem rękę, która korzysta z jakiegoś przyrządu, jako narzędzie wykorzystywane w odkryciach. Widzimy to za każdym razem, kiedy dziecko uczy się – wiązać sznurówki, nawlekać igłę nitką, puszczać latawca, grać na fujarce. Z tymi praktycznymi czynnościami przychodzi przyjemność, przyjemność z samego podejmowaniu aktywności, a także z umiejętności, którą dziecko doskonali, i z której jest zadowolone. To jest u podstaw każdej pracy artystycznej i naukowej: nasz poetycki wręcz zachwyt nad tym, co osoba ludzka robi, ponieważ potrafi to zrobić. Ręce są narzędziem naszego umysłu. – Jacob Bronowski, The Ascent of Man (Potęga wyobraźni*)

Ruch

Skakanka to jedna z ulubionych zabawek dzieci na całym świecie. Daje dużo radości oraz stopniowo rozwija równowagę i siłę.

Uwolnienie się od pokusy zezwalania dzieciom na spędzanie długich godzin przed telewizorem lub komputerem wiąże się z poświęceniem ze strony rodziców, ale ten wysiłek nie jest zmarnowany, gdyż przekłada się on na wspieranie naturalnego rozwoju dzieci. Telewizja przyzwyczaja dziecko do bycia pasywnym odbiorcą informacji, zamiast aktywnie poszukiwać i badać. Natomiast inteligencja komputerów nie dorasta do pięt tej wrodzonej twórczości, którą posiada każda ludzka istota. Dziecko potrzebuje poruszać swoimi mięśniami dużymi i małymi – mięśniami nóg, ramion, dłoni, kciuka i palców – oraz doskonalić ten ruch stopniowo.

Zmysły

Małe dziecko jest wyraźnie świadome otaczającego go świata, otrzymując różne doznania przez wszystkie swoje zmysły. To jest ten okres życia człowieka, kiedy kształtują się jego postawy, które pozostaną na całe życie. Aby pomóc przygotować fundament pod dziecięce zdolności myślenia, tworzenia, doświadczania przez całe jego życie, musimy pomóc już teraz. Staramy się, by oferowane przez nas zabawki wspierały rozwój, by były tworzone z naturalnych produktów. Zabawki bogate pod względem wagi, koloru, tekstury, celu, najlepszej możliwej jakości, które angażują zarówno umysł, jak i ciało dziecka.

Materiały do kształcenia zmysłów – Zabawki

W klasie Montessori dla dzieci w wieku 3-6 lat znajdziemy specjalne zabawki, które wspomagają kształcenie zmysłów, takie jak: różowa wieża, kolorowe tabliczki, puszki szmerowe i tak dalej. Ilustrują one takie pojęcia jak duży i mały, gorące i zimne, głośny i delikatny i tym podobne.

Każdy z tych materiałów został specjalne zaprojektowany i używany jest w określony sposób, który umożliwia dziecku poznanie danego pojęcia. O materiałach tych można myśleć, jak o puzzlach, które muszą zostać ułożone w odpowiedni sposób. Używane są w sposób określony instrukcją, tak jak używamy narzędzi do prac w drzewie, narzędzi kuchennych czy instrumentów muzycznych.

Zrozumienie przez dziecko tych wszystkich pojęć wspomaga twórczość dziecka w domu i w szkole.

Materiały do kształcenia zmysłów nie są niezbędne w domu, gdzie rodzice mogą znaleźć inne możliwości, by wprowadzić różne pojęcia korzystając z codziennych doświadczeń – sprawdzanie temperatury wody, poznawanie smaków podczas gotowania i pieczenia, poznawanie kolorów i rozmiarów podczas zabawy zabawkami i tak dalej.

Przybijanki to świetna zabawa dla dzieci. Rozwijająca wyobraźnię, koordynację wzrokowo-ruchową i motorykę ręki

Oprócz zabawek, który mają określoną instrukcję działania, istnieją też takie, które są jakby otwarte na twórczość dzieci. Również i one uczą dziecko różnych wartościowych umiejętności szczególnie, gdy powiązane są z określonymi zdolnościami. Na przykład zanim dziecko potrafi stworzyć obrazek korzystając z młotka, drewnianych gwoździków i tablicy korkowej uczy się ono jak trzymać gwóźdź i używać bezpiecznie młotka. Ważnym elementem zabawy klockami jest umiejętność przyniesienia ich na miejsce zabawy i odłożenia z powrotem na półkę.

Jeśli dziecko włączane jest w codzienne przygotowania posiłków, nakrywanie do stołu czy zmywanie, to nie będzie ono zainteresowane cięciem drewnianego banana za pomocą zabawkowego noża. Jeśli dzieci wychowywane są bez nadmiernego udziału telewizji i komputera, przyzwyczajają się one do tego wspaniałego uczucia biorącego się z ruchu i pracy, z czytania i współpracy z ludźmi, i mają znacznie mniej ochoty na pasywne rozrywki.

Najważniejszym elementem przy wyborze zabawek i tworzeniu środowiska dla dzieci jest włączenie takich materiałów, które będą angażować na długie momenty współpracujące ze sobą ruchy ciała i pracę umysłu. Zabawki powinny prowadzić do koncentracji i przyjemności.

Wprowadzanie zabawek

Matrioszki to świetny materiał do zabawy dla dzieci w różnym wieku. Niemowlętom wystarczy jedna lalka, którą będą otwierać. Starsze dzieci mogą wkładać kolejne lalki wewnątrz większej. Zabawka piękna, tradycyjna, pokazująca kulturę Rosji - każdy region ma swój styl tworzenia matrioszek.

W klasie Montessori dla dzieci od lat 3 do 6 nauczyciel prezentuje każdy z materiałów do kształcenia zmysłów z wielkim zaangażowaniem pokazując, jak go trzymać, gdzie on się znajduje, i jak go używać. Tak samo może być w domu. Czasami, kiedy dziecko nie wie, co można zrobić z zabawką, lub w pobliżu brak nieco starszego rodzeństwa czy sąsiadów, których może ono podpatrywać, dorosły może po prostu przez moment pobawić się zabawką siedząc obok dziecka i zainspirować go do dalszej zabawy. Podobnie jak w klasie, tak i w domu, dorosły może wypatrywać momentów, w których dziecko kończy zabawę i proponować pomoc w odłożeniu zabawki na półkę, w miejsce już wcześniej określone. Zapobiega to często obserwowanemu znudzeniu się zabawką i niepoprawnemu jej wykorzystaniu, oraz pomaga utrzymać wymagany porządek. Jest to przykład powiedzenia: Ucz przez uczenie, a nie przez poprawianie.

——————–

* Tematem 'Potęgi wyobraźni’ jest historia nauki. Kolejne wynalazki, od narzędzi kamiennych po geometrię, od łuku ostrego po teorię względności, są dla autora przejawem specyficznych właściwości człowieka, jego umiejętności zrozumienia przyrody i jej kontrolowania. 'Potęga wyobraźni’ to książka, która powstała z tekstów wykorzystanych w serialu telewizyjnym 'The Ascent of Man’, wyprodukowanym na zamówienie BBC. 'Potęga wyobraźni’, przepojona optymistyczną wiarą w dobroczynną moc ludzkiego umysłu, otwiera przed czytelnikiem nowe perspektywy w ujmowaniu procesu cywilizacji. Czytaj więcej o książce 'Potęga Wyobraźni’.

Własne tłumaczenie cytatu z języka angielskiego. Może różnić się od tego, jakie znajdziecie w polskim wydaniu książki The Ascent of Man, czyli Potęga Wyobraźni.

——————–

Tekst ten pochodzi z katalogu Child of the World przetłumaczonego przez nas za zgodą autorki na język polski. W wersji polskiej nosi on tytuł Dziecko Świata. Autorką oryginalnego angielskiego tekstu jest Susan Stephenson. Więcej informacji na temat Child of the World oraz Susan Stephenson możecie znaleźć na stronie firmy Michael Olaf.