Sztuka – Dziecko Świata, lata 3-6, rozdział 10

Kiedy dzieci mają zapewnioną kartkę papieru i trochę malarskich narzędzi zamiast przygotowanej kolorowanki potrafią tworzyć niezwykłą sztukę

Prawda jest taka, że jeśli istnieje wolny duch musi on urzeczywistnić się w jakiejś pracy i do tego potrzebne są ręce. Wszędzie odnajdujemy ślady pracy ludzkich rąk i dzięki temu możemy dostrzec ducha czasu.
Ludzkie ręce i ich umiejętności związane są z rozwojem ludzkiego mózgu, a w świetle historii możemy zobaczyć ich połączenie z rozwojem cywilizacji.
– Maria Montessori

Sztuka jest niezbędna w otoczeniu dziecka od jego narodzin. To sposób na życie, na poruszanie się i sposób mówienia, na dekorowanie domu i szkoły, wybieranie zabawek i książek. Nie może być ona odłączona od żadnej innej dziedziny naszego życia. Nie możemy „nauczyć” dziecka, jak być artystą, ale możemy pomóc mu w rozwoju, wedle słów Marii Montessori:
Oka, które widzi
Ręki, która jest posłuszna (rozumowi)
Duszy, która czuje

Materiały artystyczne

Posiadanie różnych materiałów i przestrzeni do pracy, dostępnych w każdym momencie, by dziecko mogło pracować nierozpraszane, kiedy tylko znajdzie inspirację, jest dla niego niezwykle korzystne. To bardzo ważne, aby zaopatrzyć je w materiały najlepszej jakości, na jakie możemy sobie pozwolić – ołówki, kredki, długopisy, klej, papier, pędzelki – i nauczyć dziecko jak ich używać i jak o nie dbać.

Praca z gliną jest świetną formą wyrazu artystycznego, a także działa uspokajająco na wiele dzieci. Ma duże właściwości terapeutyczne.

Działania artystyczne

Praca indywidualna związana z różnymi dziedzinami życia jest bardziej kreatywna, wprowadza mniej konkurencji, jest zwykle bardziej udana niż grupowe projekty lub modele tworzone przez nauczyciela dla dzieci do kopiowania. Dzieci nie powinny uczyć się naśladować prac wykonanych przez rodziców, bądź tworzyć prace, które wyglądają wszystkie tak samo. Bardziej twócza okaże się dokładna prezentacja lepienia z gliny przy użyciu odpowiednich narzędzi, aby utworzyć proste skręty i płaskie płyty. Dzieci wprowadzane są w świat rzeźb w różnych muzeach oraz poprzez książki. A następnie dziecko samo decyduje, kiedy chce coś stworzyć i co będzie robiło.
Tak jak wszystkie inne materiały w klasie 3-6, materiały artystyczne są również zawsze przygotowane i kompletne. Jeśli dziecko zainteresowane jest na przykład malowaniem, znajdzie przygotowane i czyste narzędzia takie jak: fartuch, farby i pędzle.
Obserwacja roślin, które wyrosły z nasion może zainspirować dziecko do rysowania, do odbijania liści, lepienia rzeźb roślin z gliny, lub do namalowania liścia bądź rośliny. Budowanie z klocków, wizyta w muzeum, słuchanie czy tworzenie muzyki, jedzenie etnicznych posiłków, każde zajęcie, może w naturalny sposób prowadzić dziecko do tworzenia.

Zrozumienie wartości sztuki i historia sztuki

Reprodukcje wielkich arcydzieł, jak ich kopie, kartki pocztowe, czy reprodukacje w książkach inspirują podziw dla sztuki u ludzi w każdym wieku. Wieszamy obrazy w zasięgu wzroku dziecka, wprowadzamy kartki artystyczne do sortowania na przykład według artysty. Historie o artystach, zwłaszcza o ich dzieciństwie są bardzo interesujące dla dzieci. Dobre książki o sztuce mogą zająć dziecko na kilka godzin. W domu lub w klasie możemy zaprojektować stół lub półkę muzealną, gdzie będą leżały piękne artystyczne przedmioty tworząc tymczasową wystawę artystyczną. Taka wystawa pozwoli dzieciom poćwiczyć jak powinny zachowywać się w prawdziwym muzeum. Pośród wszystkich dostępnych dla nich materiałów, do których mają dostęp wystawienie specjalnych rzeczy i pięknych przedmiotów uczy je tylko na nie patrzeć.
Wizyty w muzeach pokazują, że większość „artystycznych” przedmiotów było używanych w codziennych warunkach: misy na zupę, biżuteria, narzędzia i inne niezbędne i dekoracyjne rekwizyty.

Na ile to możliwe zapewnijmy dzieciom najlepsze przykłady ze świata sztuki i najlepsze materiały artystyczne w tym najmłodszym i najbardziej wrażliwym wieku.

————————–

Tekst ten pochodzi z katalogu Child of the World przetłumaczonego przez nas za zgodą autorki na język polski. W wersji polskiej nosi on tytuł Dziecko Świata. Autorką oryginalnego angielskiego tekstu jest Susan Stephenson. Więcej informacji na temat Child of the World oraz Susan Stephenson możecie znaleźć na stronie firmy Michael Olaf.