Jan w czasie jednego z postojów podczas naszej wędrówki na górę Maulin w górach Wicklow.

Czas na kolejny wpis z serii [intlink id=”409″ type=”category”]Pisanie i czytanie w podejściu Montessori[/intlink].

Nie trudno się domyślić, że podczas czytania nasza uwaga nie skupia się na słowach samych w sobie, ale na znaczeniu, jakie one dla nas niosą. Podobnie, dzieci podczas czytania są nieustannie zaangażowane w szukanie znaczenia słów, które słyszą. Zrozumienie jest dla dziecka o tyle proste o ile słowa, które słyszy odnoszą się do doświadczeń, jakie przeżywa. Oczywiście nie chodzi o to, by dziecko wiedziało wszystko, o czym czytamy, jednak musi posiadać wiedzę wystarczającą, by uchwycić sens. Nikt nie jest w stanie skupić się na dłużej nad czymś, co nie ma dla niego żadnego znaczenia. Kiedy jednak słowa trafiają na ugruntowaną wiedzę z własnych doświadczeń, wtedy można liczyć na prawdziwy rozkwit wyobraźni.

Ten rozkwit wyobraźni jest niezbędny zarówno w czasie czytania słów napisanych przez kogoś innego, jak również w czasie prób zapisania własnych myśli na papier.

Kontynuacja serii artykułów o [intlink id=”409″ type=”category”]pisaniu i czytaniu w podejściu Montessori[/intlink].

Codziennie w naszym najbliższym otoczeniu jesteśmy bombardowani napisami: szyldy, banery, reklamy, znaki, tablice informacyjne, ceny na produktach i tak dalej. To samo widzi nasze dziecko i potrzeba niewiele czasu, by zorientowało się ono, że te wszystkie napisy coś mogą do niego mówić. Możemy oczywiście wspomóc ten proces odkrywania języka pisanego w otoczeniu dziecka.

• Bardzo często dzieci mają szczególne upodobanie do przyglądania się, w jaki sposób zapisane jest ich własne imię. Możesz zapisać imię swojego dziecka w różnych miejscach w domu na przykład na drzwiach jego sypialni, na metkach ubrań, utworzyć to imię z magnetycznych liter na lodówce, wyciąć poszczególne litery z różnych gazet i ułożyć po kolei. Możliwości może ograniczać jedynie nasza wyobraźnia.
• Kiedy wychodzisz z dzieckiem na spacer staraj się od czasu do czasu zwrać uwagę dziecka na nazwy sklepów, znaków, etykietek na produktach w sklepie. W supermarkecie możesz poprosić dziecko o znalezienie znanych mu już produktów wskazując na etykietki, kiedy dziecko będzie je wyszukiwało.
• Przygotuj zestaw do gry memo * składający się ze znaków drogowych lub liter imienia dziecka.
• Kiedy jesteś na poczcie lub w banku zabierz ze sobą parę czystych formularzy. Dzieci zwykle lubią je wypełniać.
• Grajcie często razem w następującą grę, nazwałbym ją Detektyw Językowy (z ang. I spy): Kiedy jesteście gdzieś na spacerze, w podróży, wybierz pierwszą literę imienia dziecka i razem spróbujcie znaleźć jak najwięcej rzeczy, które zaczynają się na tę literę. Kolejnym razem możesz wybrać inną literę.

fot. Horia Varlan @ flickr.com

Wracamy do serii artykułów o [intlink id=”409″ type=”category”]pisaniu i czytaniu  w podejściu Montessori[/intlink].

Wspólne czytanie może być niewątpliwie wielką przyjemnością zarówno dla dziecka jak i dla ciebie. Można pójść krok dalej i spróbować pomóc dziecku, by stawało się coraz bardziej świadome, czym jest pismo. Postaraj się jednak unikać wchodzenia w sytuacje, w których próbujesz nauczyć dziecko czegoś zatracając samą przyjemność czytania. Przykładem może tutaj być przerwanie czytania w bardzo ekscytującym momencie opowieści po to, by zwrócić uwagę dziecka na dużą literę na początku zdania, ale też bardziej subtelne momenty, w których można wyczuć pojawianie się specyficznej nutki atmosfery szkolnej nauki formalnej.

Postaraj się wyczuć dziecko. Jeśli zdaje się zainteresowane tym, co próbujesz mu przekazać spędźcie razem trochę czasu na punktach, o których już za chwilę poniżej. Jeśli zaś akurat dziś totalnie go to nie interesuje, oszczędzcie sobie je na inny dzień. Przecież będziecie czytać wspólnie przez co najmniej 6 lat!

Trzeci z serii artykułów na temat [intlink id=”409″ type=”category”]czytania i pisania w podejściu Montessori[/intlink].

Poniżej kilka prostych rad, które pomogą dziecku nauczyć się w prawidłowy sposób obchodzić z książkami. Warto spędzić trochę czasu na ćwiczeniu ich już z dwuletnim dzieckiem.

Przewracanie kartek książki

Czytając książki z dzieckiem szybko okaże się, że to ono chce kontrolować jak dużo czasu spędzamy nad daną stroną i przewraca kartki samodzielnie. Czasami dzieci wykorzystują do tego całą swoją dłoń, a przez to kartki zostają pomięte. Czasem też chwytają kartkę bliżej grzbietu książki i łatwo wtedy o podarcie.

Drugi z serii wpisów na temat [intlink id=”409″ type=”category”]czytania i pisania w podejściu Montessori [/intlink] pomoże nam w próbie przygotowania naszych dzieci do nabycia umiejętności czytania i pisania.

Co sprawia, że dzieci chcą czytać i pisać?

Dziecko uczy się mówić, ponieważ my do niego mówimy, a ono chłonie język mówiony. Do tego dochodzi jeszcze rozwój narządów mowy dziecka, ćwiczenie ich itd, ale tutaj chodzi o to, by pokazać, że podobnie dzieje się w przypadku czytania i pisania. Jeśli dziecko widzi, że czytanie i pisanie sprawia nam przyjemność, to samo będzie chciało tego spróbować. Nie chodzi tutaj koniecznie o to, byśmy czytali tylko wielką literaturę i pisali wiersze czy powieści. Ważne, by dziecko widziało nas w czasie tych czynności. Może to być czytanie gazety, magazynu, ulotki, komiksu, wiersza. Podobnie z pisaniem: robienie listy zakupów, pisanie listu, rozwiązywanie krzyżówek itd.

Drugim ważnym czynnikiem w zaszczepieniu dzieciom miłości do czytania i pisania jest wspólne z nimi czytanie. Czytaj dzieciom tak często jak to możliwe, co najmniej raz dziennie i kontynuuj ten rytuał tak długo, jak będzie on sprawiał wam przyjemność – nawet jeśli dzieci potrafią już same czytać.

Dziadek czyta książkę razem z Janem

Przez ostatnie 20 lat nieustannie byłam świadkiem jak dzieci nabywały umiejętności w sztuce czytania i pisania w sposób łatwy i przynoszący im dużo satysfakcji. Nie jest to owiane tajemnicą, nie wymaga wcale wielkich pieniędzy i nie jest trudne. Jestem pewna, że proces ten jest łatwy i naturalny dla dzieci poniżej szóstego roku życia.

i dalej dodaje

Wielu rodziców czuje opór przed pomaganiem swoim dzieciom w nauce czytania i pisania, ponieważ nasze codzienne podejście mówi, że jest to zadanie trudne i powinni się nim zajmować nauczyciele. Wcale tak nie musi być. Przygotowanie do umiejętności czytania i pisanie zaczyna się na wiele lat przed podjęciem przez dziecko formalnej nauki w szkole, a rodzice są pierwszymi i najlepszymi nauczycielami.

Umiejętność czytania i pisania nie jest sama w sobie wystarczającym wyzwaniem dla nas jako rodziców i nauczycieli. Na pierwszym miejscu należy zawsze stawiać rozwijanie w dziecku pragnienia czytania i pisania.